भदाै - ८ । विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत पाटन दरवारस्थित कृष्ण मन्दिरमा बिहिबार श्रीकृष्ण जन्माष्टमी मनाइँदै छ ।

भाद्र कृष्णाष्टमीमा भगवान श्रीकृष्णको जन्म भएको सम्झेर प्रत्येक वर्ष उक्त तिथिमा यो पर्व मनाउने गरिएको मन्दिरका पूजारी प्रतापधर शर्मा बताउँछन् ।

उक्त दिन मन्दिरमा पूजाअर्चना गर्न आउनेको घुइँचो लाग्नुका साथै राष्ट्रप्रमुखबाट पनि पूजा गर्ने प्रचलनले मन्दिरको गरिमा बढाएको उनको धारणा छ ।

दैनिक पूजा हुने यस मन्दिरमा श्रीकृष्ण जन्माष्टमीमा स्थानीयवासी तथा राजधानीका विभिन्न स्थानबाट भक्तजनको उल्लेखनीय सहभागी हुने पूजारी शर्मा उल्लेख गर्छन् ।

मल्लकालीन राजा सिद्धीनरसिंह मल्लले १७ औं शताब्दीमा सो मन्दिर निर्माण गर्न लगाएको अभिलेखमा उल्लेख छ ।

राजा सिद्धीनरसिंहले मन्दिर रहेको स्थानमा श्रीकृष्ण भगवान बिराजमान भएको सपना देखेपछि मन्दिरको स्थापना गरिएको जनविश्वास छ । शिखर शैलीको सो मन्दिर ढुङ्गैढुङ्गाले निर्माण गरिएको छ ।

आकर्षक रुपमा सजिएको चारतले सो मन्दिरमा २१ वटा गजुर छन् । मन्दिरको पहिलो तलामा छ, दोस्रोमा छ, तेस्रोमा चार, चाैँथोमा चार र मन्दिरको टुप्पोमा एउटा गजुर राखिएको देख्न सकिन्छ । मन्दिरको बिम र थाममा विभिन्न देवीदेवताका मूर्ति कुँदिएका छन् ।

हरेक तलामा महाभारत र रामायणको कथामा आधारित चित्र अङ्कित छन् । चित्रसँगै त्यससँग सम्बन्धित अभिलेख समेत पढन सकिन्छ ।

राजा सिद्धीनरसिंहले मन्दिर निर्माण गर्ने ढुङ्गेकर्मी तथा कालीगढलाई पाटनको भिमन्छेंमा राखेर काम गराएको अभिलेखमा उल्लेख छ ।

मन्दिरको उतरतर्फ विश्वनाथको मन्दिर, मन्दिरको पूर्वतर्फ पाटन दरबार तथा दक्षिणी भेगमा चार नारायणको मन्दिर छ ।

मन्दिरको पश्चिमतर्फ कलात्मकरुपले बनेका घरसमेत रहेकाले अवलोकनका लागि आन्तरिक एवम् बाह्य पर्यटकको उल्लेखनीय सहभागी रहँदै आएको छ ।

उक्त मन्दिरको प्रारङ्गणमा ज्येष्ठ पूर्णिमाका दिन आयोजना गरिने प्रदर्शनमा मल्ल राजाको ‘सिंहासान’ र राजा सिद्धीनरसिंह मल्लले लेखेको भनिएका ‘कृष्ण लीलासम्बन्धी गीतसहितको पौवा’ चित्र देखाउने गरिएको पाटन सङ्ग्रालयका अधिकृत सुरेशमान लाखेंले बताए ।

श्रीकृष्णलाई नारायण, गोपाल, गौरिश्वर, वंशीधारी, योगेश्वरलगायतका नामले पनि पुज्ने गरिन्छ ।

krihna mandir patan krishna krishna janmastami