ग्यास्ट्रिकबाट कसरी बच्ने ? यी हुन्, उपयुक्त उपाय
हाम्रो स्वास्थ्यमा कहिलेकाहीँ विभिन्न कारणले गर्दा प्रतिकुल समस्याहरु आउन सक्छन् । केही समस्याहरू घरेलु उपचारबाट नै समाधान गर्न सकिन्छ । शरीरमा आउने समस्या मध्ये ग्यास्ट्राइटिस पनि एक हो । जुन झण्डै ८० प्रतिशत नेपालीलाई कुनै न कुनै बेला लागेको अनुमान छ ।
छाति र पेटको बिचको खाल्टो वरिपरी दुख्नु, पेट पोल्नु, भोक हराउनु, अम्लपित बढ्नु, रिंगटा लाग्नु, टाउको दुख्नु, पेट फुल्नु ग्यास्ट्रिकका लक्षण हुन् । त्यसैगरी वाकवाकी लाग्ने, वान्ता हुने, ढ्याउढ्याउ आउने, वान्तामा रगत देखिने, कालो दिसा आउने, खाना नपच्ने, पेट हुडेल्ने, तौल कम हुने जस्ता लक्षणहरू पनि देखा पर्दछन् ।
नियमित खानपिनमा ध्यान नपु-याउँदा मानिसहरू ग्यास्ट्रिकको समस्याबाट ग्रसित हुन्छन् । तर यो समस्यालाई समाधान गर्नका निम्ति केही घरेलु उपायहरु पनि छन् । ति उपायहरूलाई निम्नअनुसार उल्लेख गरिएको छ ।
१. फास्टफुड
बर्गर, पिज्जा, स्यान्डविचजस्ता खाद्यपदार्थको बढी प्रयोगले बच्चाको पाचन प्रणालीमा असर पर्न जान्छ । जसकारण उसले खाना राम्रोसँग पचाउन सक्दैन । पाचन प्रणालीले राम्रोसँग काम नगर्दा पेटसमेत राम्रोसँग सफा हुन पाउँदैन र बिस्तारै ग्यास बढ्न थाल्छ । त्यसैल ग्यास्ट्रिकबाट बच्नको लागि फास्टफुडहरू खाने बानीलाई त्याग्दा उपयुक्त हुन्छ ।
२. हर्मोनमा परिवर्तन
महिलाको महिनावारी सुकेपछि र पुरुषमा ५० वर्षपछि हर्मोनमा परिवर्तन आउन थाल्छ । जसको असर पाचन प्रणालीमा पर्न पुग्छ । त्यसैले, जति उमेर बढ्दै गयो, त्यति नै सन्तुलित भोजनमा जोड दिनुपर्ने हुन्छ । यद्यपि, सन्तुलित भोजनको आवश्यकता जीवनमा सधैँ हुन्छ ।जुन खानाले पाचन प्रणालीमा असर पारेको अनुमान गर्नुहुन्छ, त्यस्ता खानाको प्रयोगमा बन्देज लगाउनुपर्छ । सन्तुलित खानासँगै दैनिक कम्तीमा ३० मिनेट व्यायाम पनि गर्नुपर्छ ।
३. मांसाहारी खाना
यदि तपाईं ग्यास्ट्रिकको समस्याले ग्रसित हुनुहुन्छ भने ननभेज प्रयोगलाई छोड्दा राम्रो हुन्छ । किनभने, मांसाहारी खाना पचाउन शरीरलाई लामो समय लाग्छ । तर, शाकाहारी खाना भने छोटो समयमा सजिलै पचाउन सक्छ । अझ रातको समयमा त ननभेज खानाबाट जतिसक्दो बच्नुपर्छ । खाइहालेमा निकै कम मात्र प्रयोग गर्नुपर्छ ।
४. फुड एलर्जी
कमजोर पाचन शक्ति भएका मानिसले मैदाबाट बनेको खाद्यपदार्थ खानु निकै घातक हुन्छ । ब्रेड, पिज्जाजस्ता खाद्यपदार्थले पाचन प्रक्रियामा असर पार्छ, जुन ग्यास्ट्रिकको कारण बन्छ । त्यसैले मैदाबाट बनेका खानेकुरा, जंकफुड, रेस्टुरेन्ट आइटमबाट बच्न आवश्यक हुन्छ । यस्ता खाद्यपदार्थले फुड एलर्जी पनि बनाउँछ । यसो गरेमा ग्यास्ट्रिकलाई धेरै मात्रामा नियन्त्रणमा राख्न सकिन्छ ।
५. एन्टिबायोटिक्स
कुनै पनि एन्टिबायोटिकको साइड इफेक्टका कारण पेटमा स्वस्थ ब्याक्टेरियाको कमी हुन जान्छ । जसले पाचन प्रक्रियालाई समेत बिगार्छ र पेटमा ग्यास बन्न सुरु हुन्छ । यदि एन्टिबायोटिक लिएपछि ग्यासको समस्या आएमा डाक्टरको सल्लाहअनुसार ग्यास्ट्रो रेजिस्टेन्ट औषधि प्रयोग गर्नु राम्रो हुन्छ ।
६. खाना खाने तरिका
अहिले मानिससँग निकै कम समय छ । यतिसम्म कि कतिलाई त खाना खाने फुर्सदसमेत छैन । यस्तो गतिविधिले लाइफस्टाइलमा असर पर्न जान्छ । कतिले छोटो समयमा छिटोछिटो खाने गर्छन् । छिटो खाँदा नचपाई खाने समस्या पनि हुन्छ, जुन ग्यास्ट्रिकको कारण बन्न सक्छ । त्यसैले खाना जहिले पनि राम्रोसँग चपाएर खाने बानीको विकास गर्नुपर्छ । यसो गर्दा खाना पच्न पनि सहज हुन्छ ।
८. ब्याक्टेरिया
पेटमा स्वस्थ र अस्वस्थ ब्याक्टेरिया हुन्छन् । यस्ता ब्याक्टेरियाको ब्यालेन्स नमिल्दा पनि ग्यास्ट्रिकको समस्या उत्पन्न हुन्छ । कुनै बिमारको साइड इफेक्टले पनि यस्तो हुन सक्छ । यसका साथै लसुन, प्याजजस्ता तरकारीलाई सही तरिकाले प्रयोग नगर्दा पनि ब्याक्टेरियाको ब्यालेन्स बिग्रन सक्छ । यदि ग्यास्ट्रिकको समस्याबाट बच्न चाहनुहन्छ भने यस्ता खाद्यपदार्थलाई सचेततापूर्वक सन्तुलित तरिकाले प्रयोग गर्न आवश्यक छ ।
स्वास्थ्य ग्यास्ट्रिक
