चीन विज्ञ प्रेमसागर भन्छन्, नेपालले एक चीन नीति लिन सकेन, स्थिति प्रत्युत्पादक हुन्छ (भिडियो)
काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली ६ दिने चीन भ्रमणमा निस्किएका छन् । उनको भ्रमणको मिति सार्वजनिक भएदेखि नै नेपाली राजनीतिमा यस विषयलाई लिएर बहस सुरु भएका थिए । परराष्ट्र विज्ञदेखि विभिन्न राजनीतिक दलका नेता तथा पत्रकारहरूले यो भ्रमणबाट ओलीको अग्नि परीक्षा हुने बताउँदै आएका छन् । पहिलोपटक प्रधानमन्त्री हुँदा चीन भ्रमणका क्रममा गरेका सहमति र सम्झौताले राष्ट्रवादीको पगरी पाएका ओलीले आफ्नो पहिलेको छवि बचाउन सक्छन् कि सक्दैनन् भन्ने विषयले विज्ञहरूमा हुटहुटी चलाइदिएको छ । यसबीचमा नेपाल आजले प्रधानमन्त्री ओलीको भ्रमणबारे नेपाल–चीन पारस्परिक सहयोग समाजका अध्यक्ष प्रेमसागर पौडेलसँग अन्तर्वार्ता गरेको छ ।
अन्तर्वार्ताको क्रममा उनले चीन नेपालप्रति सकारात्मक भएपनि प्रधानमन्त्रीको भ्रमणलाई उत्साहजनक रूपमा नलिएको बताए ।
उनले भने, ‘चीनको समर्थन भनेको नेपाल र नेपालीलाई हो, जो सुकै गएपनि नेपाल र नेपालीको प्रतिनिधित्व गर्दै आइरहेका छन् भनेर सम्मान दिएको छ । विगतमा जस्तै यसपालि पनि राष्ट्रपति सी जिनपिङसँग प्रधानमन्त्री ओलीको भेट हुनेछ ।’
पौडेलका अनुसार दुई राष्ट्रका नेताबीच भेटघाट हुनु महत्वपूर्ण कुरा नभई नेपाललाई चीनले कति महत्व दिन्छ र कस्ता विषयहरूमा छलफल हुन्छ भन्ने कुराचाहिँ महत्वपूर्ण रहेको विश्लेषण गरे ।
प्रधानमन्त्री ओली पहिलोपल्ट चीन भ्रमण जाँदा दुई देशबीच १५ बुँदामा सहमति भएको थियो । अहिलेको भ्रमणमा यसै सम्झौतालाई कार्यान्वयन गराउन जोड दिने कुरा छ । तर, नेपालले भने राम्रोसँग तयारी गर्न नसकेको गुनासो पौडेलको छ । ‘नेपाल सरकारले १३ वटा सामान्य एजेन्डा बनाएको छ । त्यसमा कुनै महत्वपूर्ण एजेन्डा छैन ।’ उनले भने, ‘रसुवागढीबाट काठमाडौंसम्म रेलको कुरा आएको छ । नेपाल पक्षले यसलाई बलियो ढंगले उठाउन सक्दैन ।’ नेपालको चीनसँगको सम्झौता राम्रो भएतापनि नेपाल परनिर्भर बन्न नहुने र नेपालको स्वतन्त्र नीति हुनुपर्नेमा जोड दिँदै उनले भने, ‘हामी नेपाल र चीनबीचको मित्रता राम्रो होस् भन्ने चाहन्छौँ । नेपाल चीनप्रति पूरै निर्भर हुनुपर्छ भन्ने पक्षमा पनि छैनौँ । नेपाल एउटा स्वतन्त्र देश हो ।
नेपालको आफ्नै स्वतन्त्र नीति हुनुपर्छ । त्यहीअनुसारले आफ्ना कार्यक्रमहरू अगाडि सार्नुपर्छ ।’
नेपालप्रति चीनले सद्भाव देखाउँदा देखाउँदै पनि नेपाल चीनको साझेदार बन्न नसक्नुमा नेपालकै कमजोरी भएको उनले औंल्याए । त्यसैगरी चीनले अहस्तक्षेपको नीति अंगालेको हुँदा नेपालमा कहिल्यै हस्तक्षेप नगर्ने तर, नेपालले भने चीनबिरोधी कामहरूलाई बढावा दिने गरेकाले यसबाट नेपाललाई घाटा रहेको कुरा उनले उल्लेख गरे । ‘नेपाल चीनको पुरानो मित्र भएको हुनाले नेपाललाई भित्रैदेखि सहयोग गरिएको छ । तर, नेपालले चीनविरोधी गतिविधिलाई संरक्षण (प्रोटेक्सन) गरिरहेको छ । चीनले भने नेपालप्रति सद्भाव कायम राखेको छ । किनकि चीनले अहस्तक्षेपको नीति अंगालेको छ ।’
उनले भने, ‘चीन र नेपालसँगको सम्बन्ध बिग्रियो भने यसले नेपालको स्थायित्व र अस्तित्वमाथि नै प्रश्न खडा गर्न सक्छ । हामी अस्थिरता र द्वन्द्वको भूवँरीमा जाकिन सक्छौँ । कूटनीतिक चातुर्यता देखाउन सकिएन भने हामी नराम्रोसँग फस्छौँ । हामीले दुःखका दिनहरू धेरै व्यहोर्नुपर्छ ।’
हाम्रा नेताहरू परिपक्व नभएकाले चीनको मित्रता, विश्वास, समानता र गम्भीरतालाई नबुझेकोमा उनले दुःख प्रकट गरे ।
‘हाम्रा नेताहरू परिपक्व छैनन् । उनीहरू चीन जान्छन् । चीनले भारतसँग राम्रो सम्बन्ध बनाउनुस् भनेर राम्रो सन्देश दिन्छ, तर, हस्तक्षेप सहनु भनेर कहिल्यै भन्दैन । तर, हाम्रा नेताहरू भने अर्काको स्वार्थको निम्ति चीनप्रति विरोध झल्कने किसिमको काम गरिरहेका छन्’, पौडेलको कथन थियो ।
र यो पनि,
चिनियाँ रेल आउन नदिन बाह्य तत्व सक्रिय (भिडियाेसहित)
प्रेमसागर पौडेल केपी शर्मा ओली
