बेइजिङ । बढ्दो प्रतिस्पर्धाकाबीच चीन र संयुक्त राज्य अमेरिका इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रमा कूटनीतिक सम्बन्धमा सक्रियताका साथ अघि बढिरहेका छन् । त्यस्ता साझेदारीले सैन्य आधारबाट अनुकूल राजनीतिक नतीजाहरूसम्मका राम्रो फाइदाहरू प्रदान गर्नुका साथै सम्भावित व्यापार अवसरहरू पनि सिर्जना गर्छ ।

ट्रम्प प्रशासनमाथि व्यापार युद्धको धम्की र अमेरिकी गठबन्धनको प्रश्नको बाबजुद पनि अमेरिकाले कूटनीतिक रूपमा निकै राम्रो प्रदर्शन गरेको छ । संयुक्त राज्य अमेरिकाले इन्डो-प्यासिफिक सन्धि गठबन्धनमा अस्ट्रेलिया, जापान, फिलिपिन्स, दक्षिण कोरिया र थाइल्यान्डसँग सम्बन्ध गाढा बनाएको छ । बेइजिङले मनिला र बैंककलाई धम्की दिए पनि अमेरिकासँग उनीहरुको सम्बन्ध बलियो बन्दै गएको छ । 

वाशिंगटनले नयाँ दिल्लीसँगको सहकार्यलाई बढाउनुका साथै ताइवानसँगको आफ्नो अनौपचारिक साझेदारीलाई पनि बलियो बनाउँदै लगेको छ । चीनविरुद्ध प्रशान्त टापु देशहरूको संलग्नता बढेको छ र दक्षिणपूर्व एशियाका अधिकांश भागहरूमा तानातानी चलिरहेको छ ।

यस क्षेत्रलाई स्वतन्त्र र खुला राख्‍ने अमेरिकाको इन्डो-प्रशान्त दृष्टि फ्रान्सेली, जर्मनी जस्ता मित्रवत पश्चिमी यूरोपियन देशहरू र संयुक्त अधिराज्य बेलायतले पनि संयुक्त राज्य अमेरिकासँग बहुपक्षीय समन्वयमा जोड दिएको छ । गत साता टोकियोमा अमेरिकी विदेशमन्त्री माइक पोम्पेओले अस्ट्रेलिया, भारत र जापानका आफ्ना समकक्षीहरूसँग क्वाड छलफल गर्दै चीनविरूद्धको रणनीति बनाउने नै आफ्नो एजेण्डा हुनुपर्नेमा जोड दिइएको छ ।

यस विपरीत चीनले हालैका वर्षहरूमा आफ्ना छिमेकीहरूसँगको विश्वासलाई घटाएको छ । चीनको विदेश नीतिप्रति शंकाहरु पैदा भएको छन् भने लगातार अस्थिर बढ्दै गएको छ । चीनसँग सम्बन्ध बढाउने मुलुकहरु सशंकित बन्दै गएका छन् । चीनले शून्य गठबन्धन कायम राखेको छ । 

चीनको शक्तिशाली मित्र भनिएको रुसले पनि पछिल्लो समय भारतसँगको सहकार्यतालाई बढावा दिन थालेको छ । ट्रम्पको उदयसँगै रुले पश्चिमको लोकतान्त्रिक नियममा आधारित चासोहरुमा ध्यान दिन थालेको छ ।

 चीन र रुसले सैन्य आदानप्रदान, गोप्य सम्झौता, संयुक्त अभ्यास, साथै प्राविधिक र रक्षा औद्योगिक समन्वयमार्फत आफ्नो सुरक्षा सहयोगमा निरन्तर वृद्धि गरेको भने पनि तिनीहरू एक-अर्काप्रति गहिरो शंकाहरु पैदा भएका छन् । 

मध्य एशियामा भूतपूर्व सोभियत गणतन्त्रहरुमा बेइजिङको बढ्दो प्रभाव र दक्षिण चीन सागरमा चिनियाँ सार्वभौमिकताको दाबीसँग मस्को सशंकित बनेको हो । यसले चीनसँगै भियतनाम र भारतलाई सैन्य सहयोगहरु गर्न थालेको छ ।

चीनले हिमालयमा उनीहरूको विवादित सिमानामा जूनमा भारतसँग लडेको केही समयपछि, मस्कोले बेइजि withसँग एस 400०० सतह बाट हवा मिसाइल सम्झौता स्थगित गरेको वा रद्द गर्यो। अर्को शब्दमा भन्नुपर्दा कहिलेकाहीं मस्को बेइजि'sको हितको विरुद्धमा काम गरिरहेको देखिन्छ। र सुरक्षा गठबन्धन नभएकोले बेइजिले कहिले आक्रमण गरेमा मस्कोको सहयोगको आशा गर्न हुँदैन।

उत्तर कोरिया एक मात्र त्यस्तो देश हो जससँग चीनसँगको सुरक्षा गठबन्धनमा केही समान छ । दुई देशहरूले मित्रता, सहयोग, र पारस्परिक सहयोग सन्धिमा हस्ताक्षर गरे पनि चीनले पछिल्लो समय उत्तर कोरियामाथि हस्तक्षेप गर्ने रणनीतिले आक्रोश पैदा गरेक छ । उत्तर कोरियासँग वार्ता गरेर आणविक हतियारको भट्टीहरु बन्द गराउने अमेरिकाको प्रयास जारी छ । 

किमले सम्भवतः संयुक्त राज्य अमेरिकासँग वार्ता गरेर आफ्नो देशको चीनमाथिको आर्थिक निर्भरता कम गर्ने योजना बनाइरहेको छ । 

चीनले प्रायः पाकिस्तानसँगको "सबै मौसम" साझेदारीलाई बढावा दिन्छ, जसलाई बेइजिङले शीतयुद्धदेखि भारतले विचलित राख्नको लागि समर्थन गरेको छ । हालैका वर्षहरूमा इस्लामाबादले  पाकिस्तान र अफगानिस्तानका कथित आतंककारीहरूलाई चीनमा छिर्न रोक्न सहयोग गरेको छ। बदलामा पाकिस्तानले कश्मीरमा गरेको दाबीको चिनियाँ मान्यता खोजेको छ । पाकिस्तानले अमेरिकाविरूद्ध चीनको महान् शक्ति प्रतिस्पर्धामा कुनै फाइदा लिन सकेको छैन ।