हङकङ । चीन- भारती सीमा संघर्ष जारी रहेका बेला चिनियाँ सेना पिपल्स लिबरेशन आर्मी (पीएलए) ले आफ्नो प्रतिरक्षावादी नेटवर्कलाई वास्तविक नियन्त्रण रेखा उपस्थिति र क्षमता सुदृढिकरणमा जोड दिएको छ । 

जारी तनाव र दुबै तर्फ देखिएको सेनाको उपस्थितिले एलसीमा जोखिम बढेको छ । यही समयमा चीनतर्फ सेनाको उपस्थिति बढाउनुका साथै हतियार र क्षमता सुदृढिकरणमा पनि जोड दिएको छ । 

स्ट्र्याटफोर्ड वर्ल्डभ्यू अनुसन्धानले २०१९-२० मा एलएसी क्षेत्रमा नयाँ चिनियाँ सुविधाहरूमा तीव्र वृद्धि भएको जनाएको छ । सिम टेकको एक रिपोर्टमा पाँच नयाँ चिनियाँ जमिनबाट नै प्रहार गर्न सक्ने मिसाइल (एसएएम), तीन एयरबेस, एक इलेक्ट्रोनिक लडाकू स्टेशन र पाँच हेलिपोर्ट्स तैनाथी अवस्थामा राखिएको सार्वजनिक गरेको छ । गलवान हिंसापछि चार हेलिपोर्टहरु निर्माण गरिएका हुन् । 

टेकको अनुसन्धानले जोड दिएको छ, “चीनको निर्माण ड्राइभले भावी सैन्य क्षमताको प्रोजेक्ट गर्दछ । जुन दुई देशबीचको पछिल्लो समयको द्वन्द्वको स्थितिलाई पार गर्दै भारतसँगको दीर्घकालीन क्षेत्रीय तनाव रहनसक्ने परिदृष्य देखिएको छ ।"

२०१७ को डोकलाम स्कटले चीनको रणनीतिक उद्देश्यहरू परिवर्तन भएको देखिन्छ । चीनले विगत तीन वर्षमा भारतीय सिमाना नजिक आफ्नो एयरबेस, एयर डिफेन्स स्थिति र हेलिपोर्टहरूको संख्या दोब्बर गरेको छ । स्थायी चिनियाँ सैन्य पूर्वाधारको द्रुत विस्तारले वर्तमान र हालको सीमा अवधारणाभन्दा विस्तृत समयसीमा फराकिलो पारिएको छ । 

स्ट्राटफोर्डले भनेको छ, "चीनको रणनीतिले क्षेत्रीय विवादमा भारतलाई एक चुनौतीको सामना गर्न व्यापक समर्थन क्षमतामा झुकाएर बेइजिङलाई विवादास्पद सीमावर्ती क्षेत्रमा सेना परिचालन गर्ने जबरदस्त क्षमता प्रदान गर्ने लक्ष्य राखेको छ । यस्तो दृष्टिकोण दक्षिण चीन सागरमा रहेको चीनको रणनीतिसँग मिल्दोजुल्दो छ, जहाँ स्थायी रक्षा सुविधाको निर्माणले चिनियाँ स्थानीयकृत सैन्य श्रेष्ठतालाई समर्थन गर्दछ र यस क्षेत्रको बेइजिङको समुद्री दाबीहरूको सैन्य विरोधको सम्भावित लागतमा उल्लेखनीय वृद्धि गर्दछ ।"

यही रणनीति भारतीय सिमानामा पनि प्रयोग गर्दा चीनले भावी सीमा विवादमा भारतीय प्रतिरोध वा सैन्य कारबाहीलाई निरुत्साहित गर्ने उद्देश्य सैन्य टकरावमा सामेल हुने आफ्नो क्षमता र आशयको संकेत गरेको छ । 

दक्षिण चीन सागरको तुलनामा एलएसीको बीचमा एउटा महत्त्वपूर्ण भिन्‍नता भने रहेको छ । पछिल्ला दिनमा चीनले आफ्नो दाबी जोड्नको लागि "ग्रे-जोन" आकस्मिक अवस्थामा समुद्री तट वा समुद्री सेनाको प्रयोग गर्न सक्दछ । एलएसीको अलग भागहरूमा भने कुनै अन्य खेलाडीहरू अवस्थित छैनन् र गतिविधि पूर्ण रूपमा सैन्य अपरेटरहरूमा सीमित रहन्छ ।