काठमाडौंः चार सय ट्यांकरको ताला खोल्ने ‘मास्टर की’ गायब नेपाल आयल निगमकोे सिनामंगलस्थित सबैभन्दा ठूलो हवाई इन्धन डिपोमा तेल बोकेर आउने सबै ट्यांकरको ताला खोल्ने साझा साँचो (मास्टर की) हराएको छ । साँचो हराएको पुष्टि १९ माघमा भएको हो । तर, अहिलेसम्म भेटिएको छैन । हराएको ‘मास्टर की’ले भारतीय आयल कर्पोरेसन (आइओसी) को रक्सौल डिपोदेखि सिनामंगलस्थित निगमको हवाई इन्धन डिपोमा तेल ओसार्ने एक सय ८१ ट्यांकरको ताला खुल्छ । त्यस्तै, बागमती प्रदेशमा इन्धन वितरण गर्ने थानकोट डिपोका दुई सय ट्यांकरको लक पनि सोही साँचोले खोल्न मिल्छ ।

साझा साँचो हराएको संयोग ट्यांकर चालकको माग सम्बोधन भएको समयसँग मिलेको छ । तापक्रम नोक्सानीबापत तेलको जति परिमाण देखाए पनि निगमले छुट दिने लिखित सहमति १४ माघमा आयल निगम र ट्यांकर चालकबीच भएको थियो । सिनामंगल डिपोमै तेल ओसार्दै आएका ट्यांकर चालकले राखेको माग निगमले सम्बोधन गरेको थियो । त्यसको ५ दिनपछि साँचो हराएको पत्ता लागेको हो । साँचो चालकको हातमा परेको भए आइओसीबाट तेल बोकेर आउनले ट्यांकर बाटैमा रोकेर केही परिमाण तेल चोर्न सहज भएको छ ।

चोरी गरेको तेल परिमाणलाई चालकले तापक्रम नोक्सानीमा देखाइदिन सक्छ । यसकारण साँचो चालककै हातमा पुगेको अनुमान छ । ‘ट्यांकरको प्रत्येक चेम्बरमा केही परिमाण तेल झिक्यो भने अहिले कारबाही नहुने व्यवस्था छ । त्यसैले हराएको साँचो ट्यांकर चालकको हातमा पुगेको हुनुपर्छ,’ निगमको केन्द्रीय कार्यालयका एक कर्मचारीले भने । १ चैत ०७४ देखि तेल चोरी गर्न नमिल्ने लकिङ लगाउन थालेपछि चालकहरूले विरोध गरेका थिए ।

हवाई इन्धन डिपोमै इन्धन ओसार्ने चालक संगठनका अध्यक्ष पशुपति पाठकले त इन्धन चोरी गर्न पाउनुपर्ने भन्दै सार्वजनिक मञ्चबाटै उद्घोष गरेका थिए । तत्कालीन निमित्त प्रमुख सुशील भट्टराईले पनि लकिङलाई साथ दिन अनुरोध गर्दै चालकहरूलाई केही न केही सुविधा दिने आश्वासन दिएका थिए । साँचो हराएको विषयमा छानबिन गर्न नायब प्रबन्ध निर्देशक विशाल ओझाको संयोजकत्वमा २३ माघमा कमिटी गठन भएको छ । तर, यो कमिटीले अहिलेसम्म चोरी घटनाबारे ठोस प्रमाण फेला पारेको छैन ।

सिनामंगल डिपोबाटै चोरी हुन्छ इन्धन

इन्धन चोरीमा सिनामंगलस्थित हवाई इन्धन डिपो अगाडि छ । गत चैतमा सोही डिपोबाट दुई हजार लिटर तेल दिउँसै चोरी भएको थियो । त्यतिखेर निजी वायुसेवा कम्पनी श्री एयरलाइन्सले ६ हजार लिटर इन्धन ड्रममा लैजाने स्वीकृति लिए पनि गेटबाट बाहिर आउँदा आठ हजार लिटर लगेको भेटिएको थियो ।

घटनामा संलग्न सबै कर्मचारी कारबाहीमा परेका थिए । त्यस्तै, चार वर्षअघि साउनमा गुणस्तर तथा नापतौल विभागले सिनामंगलकै डिपोमा अनुसन्धान गर्दा दिउँसोको औसत तापक्रमभन्दा बिहान र बेलुकाको चिसो औसत तापक्रम बढी देखाएर तेल अपचलन गरेको भेटिएको थियो । डिपोमा तीन महिनामा ५ करोडको तेल चुहावट हुँदा २ करोड ५९ लाख रुपैयाँको तेल भने कर्मचारी र चालकले मिलेर चोरी गरेको पुष्टि भएको थियो ।

विभागको रिपोर्टअनुसार ट्यांकरबाट प्राप्त गरेको तेलको तापक्रम उल्लेख भए पनि सोही तेल बिक्री गर्दाको तापक्रम भने लुकाइएको थियो । भारतबाट औसत ३४.९९ डिग्री सेल्सियसमा ट्यांकर चलान भई सिनामंगलस्थित डिपोमा २६.२७ डिग्रीमा आइपुगेको थियो । उक्त तेल २९.०६ डिग्री तापक्रममा बिक्री भएको थियो । यहाँ चलान भएको र प्राप्त भएको तापक्रमको अन्तर ८.२७ डिग्री (३४.९९–२७.२७) बनाएर दररेटअनुसार आउने तापक्रम नोक्सानीबापत तेल झिकिएको थियो । तर, ५.९३ डिग्रीको अन्तरमा (३४.९९–२९.०६) तेल बचेको विषय लुकाइएको थियो । यसरी ५.९३ डिग्रीमा वास्तविक नोक्सानी भएकाले सोहीअनुसार तापक्रम नोक्सानी हुनुपर्ने प्रतिवेदनले ठहर्‍याएको थियो । यो समाचार आजको नयाँ पत्रिका दैनिकबाट लिइएको हो ।

ट्यांकर नेपाल आयल निगम इन्धन मास्टर की सिनामंगल डिपो