कञ्चनपुरः जग्गा पाइन्छ भन्ने सुनेपछि चक्रबहादुर चन्दको परिवार ०२२ सालमा सुर्खेतबाट कञ्चनपुरको बेलौरी नगरपालिका–१० भुडा पुग्यो । भारतीय सीमानजिकै आठ बिघा जमिन उपभोग गर्न थाल्यो । दुई वर्षमै उनीहरूले ६ बिघाको लालपुर्जा पाए । त्यसपछि ०५२ मा नापी भयो । तीन वर्षपछि नै ०५५ मा सरकारले बाँकी दुई बिघाको पनि लालपुर्जा दियो । उनीहरूको खुसीको सीमा रहेन । 

तर, २१ वर्षपछि अहिले त्यो खुसी उड्ने हो कि भन्ने चिन्ता चन्द परिवारमा छाएको छ । नेपाल–भारत संयुक्त सीमा सर्भे टोलीले ०५५ मा लालपुर्जा पाएको दुई बिघामध्ये झन्डै डेढ बिघा जमिन भारतमा परेको भन्दै पिलर राख्ने तयारी गरेपछि चन्द परिवारको खुसी उडेको हो । छोरा–नातिसम्म अंशबन्डा भएको जग्गा भारतमा पर्ने भनेपछि आफूहरू चिन्तामा रहेको चक्रबहादुरका छोरा मानबहादुरले बताए ।

भुडाकै चन्द्रसिंह थापाको व्यथा पनि त्यस्तै छ । सर्भे टोलीले उनको पाँच कट्ठा जग्गा भारतमा पर्ने देखाएको छ । ०२८ सालदेखि उपभोग गरेको १२ कट्ठा जग्गाको उनले ०५५ मा लालपुर्जा पाएका थिए । ‘सर्भे टोली आएर नाप्यो, हामीसँग लालपुर्जा भएको जमिन भारतको पर्‍यो भन्यो,’ चन्द्रसिंहले भने, ‘सरकारले लालपुर्जा दियो । हामीले राज्यलाई कर तिर्दै आयाैँ । अहिले त्यो जमिन अहिले कसरी भारतमा पर्‍यो ?’

संयुक्त टोलीको सर्भेपछि स्थानीय टोपबहादुर चन्द र रामफल डगौराको दर्तावाला जमिनमा पिलर गाड्न खाल्डो खनिएको छ । टोपबहादुरले दुई दशकअघि लालपुर्जा पाए पनि ०४६ सालदेखि जमिन उपभोग गर्दै आएको बताए । डगौराको एक बिघा १७ कट्ठा जमिन छ । उनको दर्तावाला जमिनमा सीमा पिलर गाड्न खाल्डो खनिएको छ । ‘हामी ०२४ सालदेखि यहाँ बस्दै आएका छौँ,’ रामफलका छोरा बलिले भने, ‘यहाँ सीमा विवाद पनि थिएन तर अहिले हाम्रो जमिन भारतमा पर्‍यो भनिँदै छ ।’

यी सबै जमिन सीमास्तम्भ ३३ र ३४ नम्बर बीच पर्छ । दुई स्तम्भको बीचमा सहायक स्तम्भ राख्न संयुक्त सीमा सर्भे टोलीले नेपालीको लालपुर्जा भएको जमिनमा खाल्डो खन्न थालेको हो । बेलौरी नगरपालिकाअन्तर्गत पर्ने यी दुई सीमा स्तम्भबीच लालपुर्जा भएका करिब ६० बिघा जमिन सर्भे टोलीले भारतमा पर्ने देखाएको वडाध्यक्ष हरिलाल चौधरीले बताए । चौधरीका अनुसार दुवै देशतर्फ स्थानीयले सीमाको रूपमा स्वीकारेको चौधर खोलाभन्दा ३० मिटर यतासम्म नेपाली भूमि भारतमा पर्ने सर्भे टोलीले बताएको छ । ‘खोलालाई सिमाना मानेकाले सीमा विवाद पनि थिएन । पारिको जमिन भारतले र वारिको हामीले प्रयोग गर्दै आएका छौँ,’ उनले भने, ‘लालपुर्जा भएको जमिनमा सीमापिलर पर्दै छ । सरकारले लालपुर्जा दिएको जमिन किन भारतमा पार्न खोजिँदै छ हामीले बुझ्न सकेका छैनौँ ।’ यो समाचार आजको नयाँ पत्रिका दैनिकबाट लिइएको हो ।
    

लालपुर्जा कञ्चनपुर चक्रबहादुर चन्द