संसार भरिका जनताको गणतन्त्रको सन्दर्भमा, भगवान रामको स्मरणशक्ति, विशुद्धता र पुरातन ईश्वरीयतामा परमात्माको स्मरण गर्ने एक मृत मानिसको मूर्ख र अशुभ आत्माको मूर्खता र असम्भावको हिन्दू विश्वासले लिन्छ । यो कहिले पनि हुन सक्दैन बेइजिगं र बेइजिगंका ४ अरबभन्दा बढी जनसंख्या त्यहाँका शासक सि र चीनको निर्दयी कम्युनिष्ट पार्टीको जुवामुनि रहेसम्म जुलाई १ मा यसको शताब्दी मनाउने प्रेम र सद्भावको छवि उपयुक्त साबित हुनेछैन ।

२०१० पछि उनको देशको सर्वोपरि नेता भएको सीले (पहिले सीपीसी महासचिवको रूपमा, त्यसपछि राष्ट्रपतिको रूपमा), भारतले चीनका सबै छिमेकीहरू लगायत सम्पूर्ण विश्वको बिरूद्ध रोक्न सकिने नीति अनुसरण गरेको छ । तर यसको लागि देखाउनको लागि थोरै संग । यो तथाकथित परिवर्तन एक रणनीतिक मात्र हो, परम्परागत चिनियाँ छलको अनुरुप जुन अध्यक्ष माओत्सेतुले सैन्य लेखनमा वकालत गरेका । सिले आफ्ना गुरूहरू जस्ता, ड्र्यागनको कपटको परम्परागत चालहरूस् ‘दुई कदम अगाडी, एक कदम पछाडि’ तैनात गर्ने प्रयास गरे । सीको आकर्षण आपत्तिजनक छ । के चीनका कूटनीतिज्ञहरू र सिपाहीहरूले साँच्चै उनीहरूको धेरै अभ्यास गरिएको भनेका ‘ब्वाँसो योद्धा’ नै हुन त?

ग्यालरीमा खेल्दा र ‘प्यारो’ र ‘नम्र’ जस्ता केही शब्दहरू बदल्न चिनियाहरुलाई प्रेम, सद्गुण, धार्मिकता, ईश्वरीय र दयाका प्रेषितहरूमा रूपान्तरण गर्न सक्दैन किनकि भगवान बुद्ध वा दार्शनिक राजा अशोकको पहलले जुन वकालत गरेको थियो । के सिले आफ्ना कूटनीतिक ‘उफ्ल वारिअर’ बाट विश्वभर बौद्ध धर्म, शान्तिको धर्म फैलाउन सक्छन? उनीहरू भन्छन्, ‘प्रेम घरैबाट सुरु हुन्छ’ र बेइजिगंका मालिकले आफ्नो प्रेम र एकता को नयाँ मंत्रको साथ ताइवान र ज्यलनक प्यलनको शिनजियांग र तिब्बतमा सुरुवात गर्न सक्छन? के हामी लदाख हिमालयमा पहिला प्रभाव देख्न सक्छौं र गैर चिनियाँ जहाजहरूले दक्षिण चीन समुद्र पार गरी आफ्नो यात्राको अधिकार प्रयोग गर्दा ‘प्रिय’ चीन वास्तविक हो भनेर जान्नरु यस लेखकलाई, चीनको मनसाय र मन्त्रहरू वुहान मूल भाइरसको कारण क्रूरताले उजागर गरियो, जसले सम्पूर्ण ग्रहको डेमोग्राफीलाई तहसनहस पारेको छ । यी सबैमा, यो बुझ्नको लागि महत्त्वपूर्ण छ कि केही चिनियाँ व्यक्तिहरू विशेष गरी बेइजिगंको शाही दरबारका सबै मानिसहरू बुझान सक्छन?
 
पीडिएलले जहिले पनि भूमि, समुद्री र साइबरस्पेसमा विस्तार गर्ने फोर्स द्वारा समर्थित गरिएको छ (जसलाई धम्की दिन मिल्दैन) जसको ट्रोल सेनाले आफ्नो टेन्टेहरू फैलाएको छ । यसको उद्देश्य विदेशमा भएका हरेक सम्भावित रणनीतिक सम्पत्ति किन्ने हो, विदेशी टेक कम्पनीहरूको शत्रुतापूर्ण सहाराको सहारा लिएर विदेशी राजनीतिज्ञलाई नगद वा दयाको प्रलोभनमा पार्ने र मिडियालाई कुनै पनि माध्यमबाट हेरफेर गरेर ‘प्यारा’ चिनियाँहरूको छवि निर्माण गर्ने हो । एक देशको उदाहरणले यो प्रदर्शन गर्दछ । 

जसरी युनाइटेड किंगडम सीपीसीको अनावश्यक ध्यानको खास लक्षित भएको छ । मुख्यतया यसको कमजोर औपनिवेशिक इतिहासको कारणले (कमजोर अफगानिस्तान) अफिम युद्ध ९१८३९ देखि १८४२० सम्म लन्डनले हगंकगंको प्रतिष्ठित व्यवसायिक आधारका रूपमा चिनियाँ सम्राटको समर प्यालेसको लूट (१८६०) लाई (जसमा भारतीय सैनिकहरूको संख्या पनि समावेश थियो) र लगभग सबै चिनियाँ बन्दरगाहहरूको घाटा बीसौं शताब्दीको शुरुमा पश्चिम र जापानको चिनियाँ क्षेत्रको अधीनमा रहेको संयुक्त सामथ्र्यमा भएको थियो ।

 
यसैले बेलायतको रणनीतिक सम्पत्ति सीपीसीको लागि प्रमुख लक्ष्य हो (कार्टेज मस्ट बि डिस्टोइड) त्यसकारण अचम्म मान्नुपर्दैन कि सन् २००० मे ले मे २०२१ मा झण्डा फहराएर  ‘यसरी चीनले बेलायत खरीद गरिरहेको छ’ । 

यसले देखायो कि चिनियाँ लगानीकर्ताहरूले बेलायतका व्यवसाय, पूर्वाधार, सम्पत्ति, र अन्य सम्पत्तिहरूको लगभग १ सय ५५ अर्ब पाउन्डको सम्पत्ति कसरी एकत्रित ग¥यो, जुन पहिले शंकित भन्दा दुई गुणा बढी छ । ब्रिटिश स्थापनालाई निकैहदसम्म हलचल बनयो ।  कम्तिमा पनि किनिन नसक्ने किन्नका लागि चिनियाँ राज्यको स्वामित्वमा रहेको उद्यमले कम्तिमा १ सय ५५ अर्ब पाउन्डको पीएलए वा सीपीसी वा दुवै दुबैको खरीद पनि समावेश गयो ।

चिन्ताको कुरा, सन् १९९० देखि २०० वटा भन्दा बढी चिनियाँ लगानीकर्ताहरूले ८० प्रतिशत भन्दा बढी लगानी गरे । यो समय लन्डन ‘बेइजिगंसँगको सम्बन्ध तनावग्रस्त हुन थालेको थियो । त्यो ‘वैश्विक टेकओवर बिड’ थिएनरु यसमा थेम्स वाटर, युके पावर नेटवर्क, हिथ्रो एयरपोर्ट जस्ता महत्वपूर्ण ब्रिटिश पूर्वाधार प्रदायकहरू सामेल थिएस एफटीएसई, १०० कम्पनीहरु, लन्डनमा प्राइम प्रोपर्टी र कम्तिमा १  निजी विद्यालयहरुमा सेयर बाहेक । न्यु स्टेट्सम्यानले जुलाई २०२० मा यस्तो रिपोर्ट दियोस् ‘कमजोर नियमले चीनलाई बेलायती आणविक ऊर्जा, तेल, इस्पात, पानी र यातायातमा महत्वपूर्ण दांव प्राप्त गर्न अनुमति दियो ।’ ऐतिहासिक शक्तिहरूको क्लासिक उल्टो क्रममा, ‘पूर्वी एसियाली कम्पनी चीन’ ले हाम्रो इतिहासका पुस्तकहरूको पुरानो ‘ईस्ट इण्डिया कम्पनी’ लाई बदला लिइरहेको थियो । सीपीसीको लन्डनको आर्थिक र व्यापारिक आक्रमण स्पष्ट चेतावनी हो ।  ‘चनियाँहरु आउँदैछन’ अब नारा बाकि रहेन, वास्तवमा के हो भने ‘चिनियाँ सबै कुनामा पुगेका छन्’ । विश्वका सबै राष्ट्रहरूले खतराका संकेतहरू ध्यान दिएर हेर्नुपर्दछ । किनकि खतरा वास्तविक छ । र धेरैले ब्यूँझ्न थालेका छन् र आफूलाई ‘चिनिया भाइरस’बाट बचाउनको लागि कदम चाल्न शुरू गरेका छन् । स्वास्थ्यदेखि जलविज्ञान, वाणिज्य, उद्योग, टेक्नोलोजी, र अन्य धेरैमा । ‘सित युद्ध’ सुरु भएको छ, र यो सीपीसीले कल्पना गरेको तरिका होइन । बेल्ट र रोड पहल विदेशीहरूको लागि यति आकर्षक देखिँदैन, र धेरै चिनियाँहरूलाई चुनौती दिइरहेका छन्, ‘सिपीसी ओभरलोड’ को महान योजनाहरूको लागि गम्भीर खतरा प्रस्तुत गर्दै । 

लेखक भारतको सर्वोच्च अदालतका अधिवक्ता हुन् । 

यो लेख दिल्ली, मुम्बै, कलकत्ता र लण्डनबाट प्रकाशित हुने अंग्रेजी अन्लाईन जर्नल 'द एसियन एज' बाट साभार गरि नेपालीमा अनुवाद गरिएको हो ।