भारत सरकारले विभिन्न योजनाहरू मार्फत गरिबहरूलाई आत्मनिर्भर बनाउँदै
नयाँ दिल्ली- भारतले आफ्ना जनतालाई विभिन्न योजनाहरू मार्फत आत्मनिर्भर बनाउने जिम्मेवारी पूरा गर्न तीव्रता दिएको छ। सरकारले देशभरका प्रत्येक नागरिकको जीवनलाई महसुस हुने गरी काम गर्ने प्रयास गरिरहेको छ।
पुष्पा बनसोडे एक स्थापित महिला उद्यमी हुन्, जसको एक धेरै आकर्षक उद्यमी यात्रा छ। उनी भन्छिन्, ‘म मेरो परिवारको पहिलो पुस्ताको उद्यमी हुँ। उद्यमका लागि आवश्यक पैसा चाहियो जुन मैले मुद्रा योजना मार्फत प्राप्त गरें। यसमा कम ब्याज र उच्च नाफा छ। आज मेरो आफ्नै कारखाना छ र मैले जे हासिल गरेको छु त्यो मेरो परिवारमा कसैले गर्न नसक्ने कुरा हो।'
उनको सफलताको कथा सबै महत्वाकांक्षी महिला उद्यमीहरूको लागि वास्तविक प्रेरणा हो। प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले भने, ‘हामीले कुनै एक वर्ग वा केही व्यक्तिको सीमित विकासको लागि होइन, सबैको विकासको संकल्प गरेका छौं। मेरो सरकारको मन्त्र हो- सबका साथ, सबका विकास, सबका विश्वास र सबका प्रयास। प्रगतिको लागि हाम्रो दृष्टिकोण समावेशी छ, हाम्रो लक्ष्य समावेशी छ। मेरो सरकारको हरेक योजना र नीतिको आधार यही समावेशी दर्शन हो।'
यस्तै अर्की लाभार्थी अञ्जनाले २ लाख ऋण लिएकी छन्। उनी भन्छिन्, ‘अहिले मेसिन र कच्चा पदार्थ सजिलै पाउन सक्छु। दुई जनालाई रोजगारी दिन सक्छु । मेरो कामले बढोत्तरी भयो भने बदलामा देशको उन्नतिमा टेवा पुग्छ।'
मध्य प्रदेशको पन्नाकी तस्मिन उस्मानी पनि मुद्रा योजनाबाट व्यावसायका लागि पाएको ऋणबाट निकै खुसी छन् र केन्द्र सरकारप्रति कृतज्ञ छन्। कुनै पनि आम नागरिकको जीवनमा तीनवटा कुरा महत्वपूर्ण हुन्छन्– आत्मनिर्भरता, आत्ममूल्याङ्कन र आत्मसम्मान।
महात्मा गान्धीले आत्मनिर्भरतासँगै सत्य, अहिंसा र सत्याग्रहको मार्ग देखाए। यिनै उच्च सिद्धान्तहरूलाई आत्मसात गर्दै देश बलियो र समृद्ध राष्ट्र बन्ने लक्ष्य हासिल गर्न अगाडि बढिरहेको छ। सार्वजनिक हितका योजनाहरू समाजका छेउछाउका जनतासम्म पुर्याएर जनसहभागिताबाट भारतलाई आत्मनिर्भर र आत्मनिर्भर राष्ट्रको रूपमा विकास गर्ने प्रणाली अगाडि बढिरहेको छ।
देशका ८० करोड जनतालाई नि:शुल्क राशन उपलब्ध गराउने प्रधानमन्त्री गरीब कल्याण अन्न योजनाले कसरी गेम चेन्जर साबित भएको छ, त्यो अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषले हालै सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनले स्पष्ट पारेको छ। प्रतिवेदनका अनुसार भारतमा चरम गरिबीको स्तर २०१९ मा ०.८ प्रतिशत थियो, जुन यस योजनाको प्रभावका कारण २०२० मा पनि निकै कमी आएको छ।
आत्मनिर्भरताको मार्ग भनेको ऋण उपलब्ध गराउने मात्र होइन, प्रत्येक व्यक्तिले आफ्नो आधारभूत आवश्यकताहरू पूरा गर्न सक्ने इकोसिस्टम सिर्जना गर्नु हो। चाहे त्यो कोभिड-१९ को अवधिमा प्रत्येक घरमा शौचालय निर्माण गर्नको लागि स्पष्ट आह्वान गर्ने होस् वा कोभिड-१९ को समयमा आत्मनिर्भरताको वकालत गर्ने होस् वा उज्ज्वला र हर घर नल से जल जस्ता विभिन्न योजनाहरू मार्फत जनतालाई आधारभूत सुविधा उपलब्ध गराउने कदम चालेको होस्।
संकटको समयमा, आयुष्मान भारत जस्ता योजनाहरू अन्तर्गत हरेक गरिबलाई निःशुल्क रासन उपलब्ध गराउनु, रासन कार्ड पोर्टेबिलिटी, र ५ लाखसम्मको निःशुल्क उपचार सुविधा उपलब्ध गराउने काम निकै प्रशंसनीय छ। उस्ताद र हुनार जस्ता योजनाहरू मार्फत युवाहरूलाई रोजगारीमा जोड्ने पहल होस् वा किसानहरूका लागि ई-एनएएमजस्ता योजनाहरू सुरु गर्नुले राष्ट्रको प्रगतिको लागि बलियो प्लेटफर्म सिर्जना गरिरहेको छ।
