चिनियाँ आपराधिक सञ्जालले नेपालमा अवैध व्यापारमा पखेटा फैलाएका छन्
काठमाडौं - नेपालमा चिनियाँ आपराधिक सञ्जाल र अवैध व्यापारको तीव्र वृद्धि भएको छ। केही समयअघि काठमाडौं, रुपन्देहीलगायतका जिल्लामा एक शंकास्पद कल सेन्टरमा छापा मारेर ठगीमा संलग्न चिनियाँ नागरिकलाई पक्राउ गरेको छ।
रुपन्देहीको तिलोत्तमा–२ जानकीनगर क्षेत्रमा रहेको ब्लु स्काई बिजनेस सोलुसन नामको कल सेन्टरमा जिल्ला प्रहरी कार्यालय रुपन्देहीबाट खटिएको प्रहरी टोलीले साउन १० गते छापा मारेको थियो। त्यसैगरी साउन ८ गते काठमाडौंको कोटेश्वरमा छापा मारेको थियो। ठमेलमा पनि कल सेन्टर सञ्चालनमा रहेको सूचनापछि छापा मार्दै चिनियाँ र नेपाली पक्राउ परेका थिए।
प्रहरीका अनुसार अब चिनियाँहरूले नेपाललाई अवैध व्यापार र ठगी अपराधको ट्रान्जिट प्वाइन्ट बनाएका छन्। यसबाहेक चिनियाँहरूको आपराधिक सञ्जालले वन्यजन्तुको तस्करीलाई बढावा दिएको छ। अफ्रिकाको कंगोबाट टर्की हुँदै नेपाल ल्याएको चिनियाँ नागरिकबाट पनि प्रहरीले १६२ किलो प्याङ्गोलिन बरामद गरेको छ।
प्रहरी प्रतिवेदनका अनुसार २९ जनवरी २०१८ मा चिनियाँ नागरिक क्वे जिओरोङ र क्वे लिबा ओलाई काठमाडौं विमानस्थलबाट प्याङ्गोलिनसहित पक्राउ गरिएको थियो। त्यसको लगत्तै २१ अगस्ट २०१८ मा प्रहरीले ठमेलको एक होटलबाट तीन चिनियाँ नागरिकलाई समुद्री घोडा र बाघको छालासहित पक्राउ गरेको थियो। काठमाडौं वन होटलका मालिक चिनियाँ नागरिक चेन काङ थिए।
यार्सागुम्बा, सुनखरी, बाघको हड्डी र विभिन्न जडिबुटी तस्करीमा चिनियाँहरु अग्रपङ्क्तिमा छन् । यसका साथै चिनियाँहरूले नेपालमा चिकित्सा क्षेत्रमा अपराधिक सञ्जाल विस्तार गरेका छन्।
त्यस्तै, प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सिआइबी)ले ठमेलस्थित एपोलो इन्टरनेशनल क्लिनिक, बौद्धस्थित चाइना ग्रेट वाल हेल्थ सेन्टर, चाइना पिपुल्स हस्पिटल र चाइना डेन्टल हस्पिटलमा कार्यरत १३ जना चिकित्सकलाई गैकानूनी रुपमा महँगो सेवा शुल्क लिएको भन्दै पक्राउ गरेको थियो।
प्रहरीका अनुसार अहिले पनि कतिपय चिनियाँहरु नेपाली हुँ भन्दै यस्तै अस्पताल सञ्चालन गर्ने व्यवसायमा संलग्न छन्।
चिनियाँहरूको गतिविधि अवैध व्यापारमा मात्र सीमित थिएन। कोभिडका कारण सारा विश्व स्तब्ध भएको बेला २०२० मे ८ मा चिनियाँहरूले घर फर्किन दिनुपर्ने माग राख्दै मुख्य प्रशासनिक निकाय सिंहदरबारको गेट अगाडि घेराऊसमेत गरेका थिए।
निषेधित क्षेत्रमा जम्मा भएका ३३ चिनियाँ नागरिकले प्रहरीमाथि ढुंगा प्रहार गर्दा महानगरीय प्रहरी वृत्त सिंहदरबारका डीएसपी हरिबहादुर बस्नेत र एक महिला प्रहरी घाइते भएका थिए। त्यसलगत्तै २०२२ मार्च १० मा संखुवासभाको उत्तरी क्षेत्रमा शंकास्पद गतिविधिमा संलग्न चोङ झेन्जियान नामका २८ वर्षीय चिनियाँ नागरिक नेपाल–चीन सीमानाकामा अवैध गतिविधिमा संलग्न रहेको अवस्थामा पक्राउ परेका थिए।
नेपाल प्रहरीको तथ्यांकअनुसार सुरुमा सुन र रातो चन्दन तस्करी गरी अवैध डलर कारोबारमा चिनियाँहरू संलग्न रहेको पाइएपछि प्रहरीले ४० हजार अमेरिकी डलरसहित चिनियाँ नागरिक कोभिन लीलाई पक्राउ गरी अनुसन्धान थालेको थियो।
पछि सोही महिना काठमाडौंको स्वयम्भूबाट तीन लाख अमेरिकी डलरसहित तीन चिनियाँलाई पनि प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो। सन् २०२१ को डिसेम्बरमा तातोपानी नाकाबाट डलर तस्करी गरेको आरोपमा अर्का चिनियाँ नागरिक पक्राउ परेका थिए । त्यसैगरी २०१९ भदौ ३० गते नेपाल प्रहरीको मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्यूरोले यस सम्बन्धमा सूचना जारी गरेको थियो।
माथि उल्लेखित तथ्यांक हेर्दा पछिल्लो केही वर्षमा चिनियाँहरुले नेपाललाई अपराधको ट्रान्जिट पोइन्ट बनाएका छन्। यसलाई रोक्नका लागि नेपाल सरकारले नयाँ रणनीति अपनाएर अघि बढ्न आवश्यक छ।
