वाशिंगटन । कजाक अधिकारीहरू उइगर मुस्लिमहरूसँगै सिनजियाङमा राखिएको 'जातीय कजाक कैदीहरूको पीडाबारे मौन' देखिएको नेशनल इन्टरेस्टले रिपोर्ट गरेको छ। काजाक अधिकारीहरूले लिएको स्थिति सोभियत पछिको राज्यमा चीनको सिनजियाङ क्षेत्रका लगभग दुई लाख मानिसहरूको उपस्थितिको बावजुद आएको र धेरैको काजाकिस्तानसँग अवस्थित जातीय सम्बन्ध रहेको बताइएको छ। 

सिनजियाङमा 'नरसंहार प्रतिबन्धहरू' सामना गरिरहेका जातीय कजाक र उइगरलगायत टर्किक मुस्लिमहरूका सम्बन्धमा केही सार्वजनिक चिन्ताहरू उठाइएका छन्। सिनजियाङमा हिरासतमा रहेका कजाकहरूका परिवारहरूले अल्माटीमा रहेको चिनियाँ वाणिज्य दूतावास बाहिर ६०० दिनभन्दा बढी समयदेखि प्रदर्शन गरेको नेशनल इन्टरेस्ट रिपोर्ट गरेको छ। 

मानिसहरूले आफ्ना आफन्तहरू कहाँ छन् भन्‍ने जानकारी माग गरेका छन्। समाचार रिपोर्टका अनुसार धेरै कजाक नागरिकका आफन्तहरू सिनजियाङमा 'पुनः शिक्षा केन्द्रहरू' र जबरजस्ती श्रम सुविधाहरूमा थुनिएका छन्।

प्रहरीले धेरै प्रदर्शनकारीहरूलाई पक्राउ गरेको छ, जसमा केहीलाई ८,४०० अमेरिकी डलर जरिवाना गरिएको छ। जुन कजाकिस्तानमा पूरै वर्षको औसत तलब बराबर भएको समाचार रिपोर्टले जनाएका छन्। वरिष्ठ चिनियाँ अधिकारीहरूको उत्तरपश्चिमी छिमेकीको भ्रमणमा गिरफ्तारी र आर्थिक सजायको सामना गरिएको छ।

स्कूलका पुस्तकहरूमा आधिकारिक कथाहरूले युवा कजाकहरूलाई सिनजियाङबाट कजाकस्तान फर्केका आफन्तहरूलाई समर्थन गर्न प्रोत्साहित गरेका छन्। सन् १८०० देखि चिनियाँ क्षेत्रहरूमा १.६ मिलियन भन्दा बढी जातीय कजाकहरूको घर रहेको छ। उही कथाहरूले चीनको अनुकूल दृष्टिकोणलाई पनि समर्थन गर्ने गरेको पाइएको छ। 

नेशनल इन्टरेस्ट रिपोर्ट अनुसार अल्माटीमा पिकेटिङ कार्यहरूका केही कारणहरू 'अस्पष्ट चीन समर्थक भावनाहरू' केन्द्रित भएको र यसमा कजाक संस्थाहरू हाबी भएको बताइएको छ। राज्यद्वारा प्रायोजित र अनुमोदित पाठ्यपुस्तकहरूले कजाकिस्तानमा जातीय कजाकहरूको संख्या बढाउनु पर्ने आवश्यकतामा जोड दिएको र स्वदेश फिर्ताको बारेमा छलफल भइरहेको जनाइएको छ। 

यसलाई देशको 'बढ्दो सामाजिक एकता' को लागि एक प्रमुख तत्वको रूपमा हेरिने गरेको पाइएको छ। पाठ्यपुस्तकहरूका अनुसार कजाकिस्तानको एक-जातीय राज्यमा संक्रमणले देशको एकता र ऐतिहासिक पहिचानलाई बलियो बनाउनेछ।