वाशिङ्टन । अमेरिकी वाणिज्य विभागले चीनलाई हाइपरसोनिक मिसाइल र आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स विकास गर्न प्रयोग गर्न सक्ने उन्नत कम्प्युटर चिपहरू प्राप्त गर्नबाट रोक्नको लागि आफ्नो निर्यात नियन्त्रणलाई कडा पारेको छ।

वाणिज्य सचिव जीना राईमन्डोले नयाँ नियन्त्रणहरू 'स्पष्ट राष्ट्रिय सुरक्षा वा मानवअधिकार प्रभावहरू भएका प्रविधिहरूको सुरक्षा गर्नका लागि गरिएको' बताएकी छन्। 

नयाँ नियन्त्रणहरूले संयुक्त राज्य अमेरिका, विश्वको सबैभन्दा ठूलो अर्थतन्त्र र दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र भएको चीन बीचको तनाव बढाउन सक्ने आँकलन भइरहेका छन्। 

उच्च दर्जाका अमेरिकी अधिकारीहरूसँग धेरै महिनासम्म जारी वार्तामा बेइजिङले दुई देशहरू बीचको सम्बन्ध सुधार गर्न वाशिंगटनबाट 'ठोस कार्यहरू' को लागी अपील गरेको थियो। यद्यपि अमेरिकी अधिकारीहरूले नयाँ निर्यात नियमहरू बन्द गर्ने चेतावनी दिएका थिए।

अमेरिकी चिपमेकिङ उपकरणको चीनमा निर्यातमा अंकुश लगाउने अपडेट गरिएको नियम समीक्षाको अन्तिम चरणमा रहेको अमेरिकी सरकारी एजेन्सीले अक्टोबर ५, २०२३ मा पोष्ट गरेको थियो।

रायमन्डोले पत्रकारहरूलाई भने, 'अधिकांश [चीनलाई] सेमिकन्डक्टरहरू [बिक्री] प्रतिबन्धरहित रहनेछ। तर जब हामीले राष्ट्रिय सुरक्षा वा मानवअधिकार खतराहरू पहिचान गर्छौं, हामी निर्णायक र हाम्रा सहयोगीहरूसँग मिलेर काम गर्नेछौं।'

वाणिज्य विभागले नयाँ प्रतिबन्धहरू अमेरिकी चिप निर्माताहरूसँग परामर्श र प्राविधिक विश्लेषणहरू सञ्चालन गरेपछि आएको बताएकी छन्। 

नयाँ नियन्त्रणहरूले चिपहरूको बिक्रीको अनुगमन गर्न अनुमति दिन्छ, जुन अझै पनि सैन्य उद्देश्यका लागि प्रयोग गर्न सकिने जनाइएको छ। 

अमेरिकाले चिप निर्यात मकाउ, चिनियाँ क्षेत्र वा अमेरिकी हतियार प्रतिबन्ध अन्तर्गत अन्य देशहरूमा मुख्यालयमा रहेका कम्पनीहरूमा पनि प्रतिबन्धित गर्न सकिने जनाएको छ।

अपडेट गरिएको प्रतिबन्ध, गत वर्ष घोषणा गरिएको निर्यात नियन्त्रणको विस्तारले चीनलाई विदेशमा उन्नत चिप्स उत्पादन गर्न अझ गाह्रो बनाएको छ। यस नीतिमा अन्य परिवर्तनहरूसँगै निर्यात नियन्त्रण अन्तर्गत पर्ने उत्पादन उपकरणहरूको सूची पनि विस्तार गरिएको छ।