सिंगापुर । आईपीओ (प्रारम्भिक सार्वजनिक प्रस्ताव) बजार  २०२२मा विश्वव्यापी स्टक बजारमा मन्दीका कारण ठप्प हुँदा पनि भारत युरोप, मध्य पूर्व र अफ्रिकामा एक उज्ज्वल स्थानको रूपमा उभिएको छ।

अर्नेस्ट एन्ड योङको रिपोर्ट अनुसार ईएमईआईए आईपीओको कुल संख्या ५३ प्रतिशतले घटेको र उठेको रकम ५५ प्रतिशतले घटेको भारतीय आईपीओको संख्या १३४ बाट बढेर १३८ पुगेको र कुल ७.५ बिलियन उठाएको छ। 

२.७ बिलियन अमेरिकी डलर देशको सबैभन्दा ठूलो आईपीओहरू मध्ये एक - लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेशन अफ इन्डियाद्वारा योगदान गरिएको थियो। गत वर्ष  आईपीओबाट प्राप्त आम्दानीको कुल मूल्य  २०२१ मा १७.३  बिलियनको तुलनामा भने ५६ प्रतिशतले घटेको छ। 

भारतको अपेक्षाकृत उछाल आईपीओ बजार यसको अर्थतन्त्रको लचिलोपनमा जीडीपी ७ प्रतिशतले बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ र शेयर बजार जसले धेरैजसो अरूलाई पछाडि पारेको छ। वर्षको लागि सेन्सेक्स ५ प्रतिशतले बढेको छ।

गत वर्ष विश्व शेयर बजार पछि हट्ने वा ठप्प हुँदा आइपीओ बजारमा ठूलो असर परेको थियो। ईवाईले रिपोर्ट विश्वव्यापी आईपीओहरूको संख्या ४५ प्रतिशतले घटेको र आयबाट प्राप्त हुने उपज एक वर्ष अघिको तुलनामा ६१ प्रतिशतले घटेको छ।

सन् २०२१ मा रेकर्ड-ब्रेकिङ २०२२ मा विश्वव्यापी भूराजनीतिद्वारा सिर्जना गरिएको बजारको उच्च अस्थिरता र द्रुत रूपमा बढ्दो ब्याजदरले सार्वजनिक इक्विटी बजारमा कोष खोज्‍ने कम्पनीहरूको लागि प्रतिकूल अवस्था निम्त्यायो। कम मूल्यांकन र कमजोर स्टक बजार प्रदर्शनको कारण औसत सौदा आकार घट्यो। यसले पनि गत वर्ष लन्च भएका मेगा आईपीओको न्यून संख्यामा योगदान पुर्‍याएको छ ।

'उच्च मुद्रास्फीति र बढ्दो ब्याज दरले परिभाषित वातावरणको बीचमा लगानीकर्ताहरूले नयाँ सार्वजनिक कम्पनीहरूलाई त्यागेका छन् र कम जोखिमपूर्ण सम्पत्ति वर्गहरूमा फर्केका छन्। त्यसैगरी, वित्तीय प्रायोजित आईपीओ गतिविधि संख्या र लाभको आधारमा ७७ प्रतिशत र ९३ प्रतिशतले ठूलो गिरावट आएको छ। 

लन्डनमा मुख्यालय रहेको बिग फोर लेखा फर्म ईवाईद्वारा संकलित डाटाले देखायो कि विश्वव्यापी रूपम आईपीओको संख्या २०२१ मा २,४३६ बाट गत वर्ष १,३३३ मा घट्यो।  सबैभन्दा खराब प्रदर्शन गर्ने आईपीओ बजार अमेरिका हो, जुन ठूलो मन्दीको शिखरबाट नदेखिएको तल्लो तहमा डुब्यो। 

यसले भोल्युमको हिसाबले १३ वर्षको न्यून र मूल्यको आधारमा २० वर्षको न्यून विन्दुमा पुगेको छ किनभने बजार अस्थिरता र मुद्रास्फीतिसँग लड्नका लागि लिइएका नीतिहरूले प्रभावित भएको थियो। 

आईपीओको संख्या गत वर्षको तुलनामा ७६ प्रतिशतले घटेको छ भने १३० वटा सम्झौताले ९५ प्रतिशतले घटेर ९ अर्ब अमेरिकी डलर बढाएको छ। अपेक्षित रूपमा, अमेरिकाका धेरैजसो आईपीओहरू (६९ प्रतिशत) अमेरिकी एक्सचेन्जमा थिए।

मुख्यतया रूसी तेल र ग्यास आपूर्तिमा कमीको कारण उर्जाको बढ्दो मागको साथ, यो अचम्मको कुरा होइन कि ऊर्जा क्षेत्रले आईपीओमा प्रभुत्व जमायो। यसले २०२२ को लागि उठाइएको कोषको २२ प्रतिशत योगदान गर्यो। सूचीबद्ध मेगा आईपीओहरू मध्ये, जसलाई मोरको रकम उठाउनेहरू भनेर परिभाषित गरिएको छ।