नयाँ दिल्ली: भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले बिहीबार जी२० बैठकलाई सम्बोधन गर्दै युक्रेनमा मतभेद हटाउन आह्वान गरेका छन्। उनले नयाँ दिल्लीमा बैठकको उद्घाटनमा विश्वव्यापी शासन 'असफल' भएको टिप्पणी गरेका छन्। 

'विगत केही वर्षको अनुभव - वित्तीय संकट, जलवायु परिवर्तन, महामारी, आतंकवाद र युद्ध - स्पष्ट रूपमा देखाउँछ कि विश्वव्यापी शासन असफल भएको छ,' मोदीले जी२० विदेश मन्त्रीहरूको बैठकको उद्घाटन गर्दै भने।

'हामी गहिरो विश्वव्यापी विभाजनको समयमा भेटिरहेका छौं ... यी तनावहरू कसरी समाधान गर्न सकिन्छ भन्ने बारे हामी सबैको आ-आफ्नो अडान र दृष्टिकोण छ। यद्यपि, विश्वको अग्रणी अर्थतन्त्रको रूपमा हामीसँग पनि जिम्मेवारी छ र ती जिम्मेवारी कुशलतापूर्वक निर्वाह गर्न आवश्यक छ,' मोदीले भने।

भारतले यस वर्ष आफ्नो जी२० अध्यक्षता गरिबी निवारण र जलवायु वित्त जस्ता मुद्दाहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्न चाहेको थियो, तर युक्रेन युद्धले अहिलेसम्म अन्य एजेन्डा वस्तुहरूलाई भीड बनाएको छ।

भेलाले अमेरिकी विदेश मन्त्री एन्टोनी ब्लिन्केन र रुसी विदेश मन्त्री सर्गेई लाभरोभलाई जुलाई पछि पहिलो पटक एउटै कोठामा देख्ने तर दुई व्यक्तिले वार्ता गर्ने सम्भावना छैन।

चीनले आफ्नो रूसी सहयोगीलाई हतियार आपूर्ति गर्ने बारे विचार गरिरहेको छ र उनीहरूले द्वन्द्वमा हस्तक्षेप गर्न बेइजिङलाई निरुत्साहित गर्न विदेश मन्त्रीहरूको शिखर सम्मेलन प्रयोग गर्ने आँकलन गरिएको छ। 

रुससँग भारतको लामो समयदेखिको सुरक्षा सम्बन्धले गत वर्षको आक्रमणको निन्दा गर्न अस्वीकार गरेपछि बिहीबारको बैठकको आयोजकलाई अप्ठ्यारो कूटनीतिक स्थितिमा राखेको छ। तर ईयू विदेश नीति प्रमुख जोसेप बोरेलले भारतले बैठकलाई 'रसियालाई यो युद्ध समाप्त गर्नुपर्दछ भनेर बुझाउन प्रयोग गर्ने' विश्‍वास व्यक्त गरेकी छन्।

'पक्कै पनि आजको बैठकको सफलता हामीले यसमा के गर्न सक्छौं भन्ने सन्दर्भमा मापन गरिनेछ,' उनले बुधबार पत्रकारहरूलाई भने।

बोरेलले नयाँ दिल्ली शिखर सम्मेलनको साइडलाइनमा चिनियाँ विदेश मन्त्री किन ग्याङसँग भेट गर्नेछन् र उनले रूसको युद्ध प्रयासलाई बेइजिङले समर्थन नगर्ने आश्वासन खोज्नेछन्। 'अहिलेसम्म, जवाफ चीनले स्पष्ट रूपमा भनेको छ, 'यो भएको छैन र यो हुनेछैन,' तर हामी सतर्क रहनुपर्छ,' यस विषयमा जानकार ईयू वरिष्ठ अधिकारीले भने।

चिनियाँ राज्य समाचार एजेन्सी सिन्ह्वाले गत हप्ता शीर्ष कूटनीतिज्ञ वाङ यीलाई उद्धृत गर्दै मस्कोमा लाभरोभ र राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग भेट गरेपछि बेइजिङ रसियासँग 'रणनीतिक समन्वयलाई सुदृढ गर्न' इच्छुक रहेको बताएको थियो।

ब्लिन्केनले जी२० शिखर सम्मेलनमा रुसी वा चिनियाँ विदेशमन्त्रीहरूसँग भेट्ने कुनै योजना नभएको बताए। 'यदि रुस - राष्ट्रपति पुटिन - आक्रामकता अन्त्य गर्न आवश्यक अर्थपूर्ण कूटनीतिमा संलग्न हुन साँच्चै तयार भए, पक्कै पनि हामी संलग्न हुने काम गर्ने पहिलो हुनेछौं, तर त्यसको कुनै प्रमाण छैन,' ब्लिन्केनले भने।

अमेरिकाले फेब्रुअरी ४ मा आफ्नो पूर्वी तटमा एउटा संदिग्ध चिनियाँ जासूस बेलुनलाई खसालेपछि जर्मनीमा गत महिना वाङसँग ब्लिन्केनको मुठभेड भएको थियो। रुसी विदेश मन्त्रालयले जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, 'लाभरोभले आफ्नो जी२० उपस्थितिलाई द्वन्द्वको बारेमा पश्चिमी देशहरूलाई ठम्याउन प्रयोग गर्न चाहन्छन्।'