बेइजिङ । खराब गुणस्तर, कमजोर र असंगत प्रदर्शनका कारण चीनको हतियार निर्यात घटेको छ, जसले खरिदकर्ता देशहरूलाई जोखिममा पारेको छ। पछिल्लो दशकमा चीनको हतियार निर्यात झण्डै एक चौथाईले घटेको डाइरेक्टर्सको रिपोर्टले देखाएको छ।

यसबाहेक, चीनको जनमुक्ति सेना (पीएलए) कम गुणस्तरको हतियारको मुद्दाबाट ग्रस्त छ।

स्टकहोम इन्टरनेशनल पिस रिसर्च इन्स्टिच्युट (एसआईपीआरआई) का अनुसार अघिल्लो पाँच वर्षको अवधिको तुलनामा सन् २०१६ र २०२० को बीचमा चीनको हतियारको ढुवानी ७.८ प्रतिशतले घटेको छ।

यसको विश्वव्यापी बजार हिस्सा ५.६ प्रतिशतबाट ५.२ प्रतिशतमा झरेको छ। चिनियाँ हतियारहरूको माग बढ्यो किनभने तिनीहरू प्रतिस्पर्धीहरूको प्रस्तावभन्दा कम महँगो थिए।

यद्यपि, चिनियाँ हतियारहरू प्रतिज्ञा अनुसार प्रदर्शन गर्न असफल भएपछि यसले संकुचन गर्न थाल्यो। 'चीनले आफ्नो सैन्य उपकरणको लागि कटरेट मूल्य निर्धारण र वित्तपोषणका लागि ग्राहकहरूलाई आकर्षित गर्दछ, तर त्यहाँ लुकेका लागतहरू छन् - विशेष गरी जब गियर खराब हुँदा,' थिंक ट्यांक आरएएन्डी कर्पोरेशनका अनुसन्धानकर्ता सिन्डी झेङले भने, 'चिनियाँ सैन्य उपकरणहरूसँग प्राविधिक अनुकूलताको अभाव विशेष गरी महँगो साबित हुन सक्छ।'

चीनले ५३ भन्दा बढी राष्ट्रहरूलाई हतियार आपूर्ति गर्दछ, जसमध्ये अधिकांश संयुक्त राज्य अमेरिका वा फ्रान्स जस्ता ठूला हतियार आपूर्तिकर्ताहरूको लागि बजार होइनन्। पाकिस्तान, म्यानमार, बंगलादेश र अफ्रिकी र मध्य पूर्वी देशहरू चिनियाँ हतियारका प्रमुख आयातकर्ता हुन्।

सुरक्षा अध्ययनका लागि ड्यानियल के इनोए एशिया-प्यासिफिक सेन्टरका प्रोफेसर अलेक्ज्याण्डर वुभिङका अनुसार चिनियाँ सैन्य गियरमा समस्याको विषयलाई जोड दिइएको छ।

'चीनमा निर्मित हतियारहरू प्राविधिक रूपमा मात्रै कम छैनन्, तिनीहरू युद्धको मैदानमा पनि परीक्षण गरिएका छैनन्,' उनले भने।

म्यानमारले आफूले खरिद गरेका चिनियाँ जेटहरूमा राडारको कम सटीकताप्रति चिन्ता व्यक्त गरेको छ। प्राविधिक समस्याका कारण म्यानमारले अधिकांश चिनियाँ विमानलाई ग्राउन्ड गर्यो। म्यानमारले यी चिनियाँ-निर्मित जेटहरूको लागि उच्च मूल्य तिरेको थियो, तर तिनीहरू डेलिभर भएको चार वर्ष पछि पनि मर्मतको आवश्यकता रहेको डाइरेक्टर्सले रिपोर्ट गरेको छ।

मर्मतसम्भार समस्याका कारण नाइजेरियाले नौमध्ये सात चेङ्दु एफ-७ लडाकु विमान चीन पठाउन बाध्य भएको थियो। चीनको सबै मौसमी सहयोगी पाकिस्तानले पनि चिनियाँ निर्मित नौसेना युद्धपोतहरूमा समस्याको सामना गर्यो। एफपी-२६६ फ्रिगेट्समा विभिन्न प्राविधिक समस्याहरू थिए, जसमा इन्जिन बिग्रिएको, त्रुटिपूर्ण सेन्सरहरू, र लक्ष्यमा लक गर्न मिसाइल प्रणालीको असक्षमता रिपोर्ट गरेको छ। 

सिंगापुरमा रहेको समुद्री सुरक्षा विश्लेषक कोलिन कोहले भने कि आयातकर्ता देशहरू अधिकांश चिनियाँ हार्डवेयरको लागि लडाई परीक्षणको अभावमा चिन्तित छन्।

अर्को कठिनाई गैर-चिनियाँ प्रणालीहरूसँग एकीकरणको मामलामा चीनसँग राजनीतिक तनाव हो। 'पहिलो पटक चिनियाँ सैन्य उपकरणहरू प्राप्त गर्ने धेरै देशहरूले प्रमाणीकरण मापदण्डहरू पश्चिमी देशहरू भन्दा कम रहेको पत्ता लगाएका छन्, जहाँ नाटो देशहरूद्वारा साझा गरिएको उत्कृष्टताको मापदण्डहरू छन्, जसले प्रविधिहरूको प्रमाणीकरणलाई समर्थन गर्दछ,' भूराजनीतिक खुफिया विशेषज्ञ आन्द्रेई सर्बिनले भने।