काठमाडौँको कलेजका प्राध्यापक बुङ्गलमा मेयरका उम्मेदवार, के छन् प्रतिवद्धता? (अन्तर्वार्ता)
बुङ्गल नगरपालिका भौगोलिक हिसाबले बिकट भएपनि निकै सम्भावना बोकेको ठाउँ हो । बुङ्गलको पुर्वमा सुर्मा गाउँपालिका र केदारस्यु गाउँपालिका, पश्चिममा बैतडी जिल्लाको पुर्चौडी नगापालिका, उत्तरमा दार्चुला जिल्लाको मार्मा गाउपालिका तथा दक्षिणमा बित्थडचिर गाउँपालिका पर्दछन् । सेती नदीको सबैभन्दा ठुलो सहायक नदीको रुपमा रहेको कालङ्गा नदी बुङ्गमा उत्पन्न भएर बग्छ । कालङ्गाको किनारमा धान खेती हुन्छ ।
अन्य भुभागमा गहुँ, कोदो, मकै, जौँ, फापर तथा तरकारी फल्छ । उत्तरमा हिमाली भु-भाग भएकाले यो क्षेत्रमा प्रशस्त मात्रामा जडिबुटी पाइन्छन् । यार्सागुम्बा, बनलसुन, कटुकी लगायतका बहुमुल्य जडिबुटीको भण्डार नै मानिन्छ बुङ्ल क्षेत्र । बड्डी ज्यावन पवित्र धार्मिक स्थल हो । बझाङ्को उत्तर पुर्वी भागमा बसोबास गर्ने ज्यावनी समुदायको धार्मिक तथा साँस्कृतिक धरोहरका रुपमा रहेको बड्डी ज्यावन विभिन्न दृष्टिकोणले महत्वपुर्ण छ । ११ वटा वडा रहेको बुङ्गल नगरपालिका जनसंख्याको हिसाबले नगर घोषणा भएपनि भौतिक पुर्वाधारको अभाव छ । स्थानीय तहको निर्वाचनमा बझाङको बुङ्गल नगरपालिकाको मेयरमा गठबन्धनको तर्फबाट जयबहादुर धामी उम्मेदवार बनेका छन् । मेयरका प्रत्यासी धामीसँग नेपाल आजकर्मी सुनिल धामीले तयार पारेको सवांदको सम्पादित अन्तर्वार्ता:
तपाईको बाल्यकाल के-कसरी वित्यो?
म मध्यम स्तरिय परिवारमा जन्मेको हुँ । बुङ्गल नगरपालिकाको गिरौँमा मेरो जन्म भएको हो । मैले कक्षा सातसम्म गाउँकै चन्द्र माध्यामिक विद्यालयमा अध्ययन गरे । त्यसपछि विजगडाको सरस्वती उच्च माविबाट एसएलसी गरे । त्यसपछि काठमाडौँ गएर त्रिचन्द्र कलेमा विएस्सीसम्म अध्ययन गरे । त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट एमएस्सी सकेपछि अध्ययनसँगै काठमाडौँका विभिन्न कलेजमा अध्यापन पनि गरेको छु ।
बझाङमा शैक्षिक गुणस्तर राम्रो छैन । गाउँकै सामुदायिक विद्यालयमा अध्ययन गरेर एमएस्सीसम्मको अध्ययन कसरी सम्भव भयो?
मलाई सबैभन्दा ठुलो कुरा इच्छाशक्ति हो भन्ने लाग्छ । इच्छाशक्तिकै कारण त्यो कुरा सम्भव भएको हो । सानैदेखि मैले पढ्नु पर्छ भन्ने सोच राख्थे । कक्षा एकदेखी सातसम्म सधैँ पहिलो स्थान हासिल गरको हुँ । कक्षा आठदेखि दशसम्म कहिले प्रथम कहिले दोस्रो स्थानमा आउने गर्थे । हामी पढ्ने बेला यातायातको सुविधा थिएन । कक्षा आठमा पढ्दै गर्दादेखिनै विजगडामा डेरा गरेर बसेर पढियो । दुःख गरेर पढेको हुनालेनै मेरो अध्ययन सम्भव भएको हो ।
राजनितिमा कहिले आउनु भयो?
२०४९ सालदेखिनै म विद्यार्थी राजनितिमा सहभागि भएको हुँ । चद्र माविको नेपाल विद्यार्थी संघको अध्यक्ष हुँ । ५४ सालमा सरस्वती उच्च माविको सहसचिव हुँ । काठमाडौँ गएपछि पनि म पार्टीका क्रियाकलापमा सहभागि हुदैँ आएको छु । म नेपाली काँगेसको युवा दस्ता तरुण दलको केन्द्रिय सदस्य पनि हुँ ।
तपाई मेयरको रुपमा चुनावी मैदानमा हुनुहुन्छ । के छन् तपाईका एजेण्डा?
म आफै शिक्षा क्षेत्रमा लामो समयसम्म काम गरेको हुनाले यहाँको शिक्षामा धेरै परिवर्तन गर्नुपर्ने देखेको छु । मेरो पहिलो प्राथमिकता शिक्षामा परिवर्तन ल्याउनु हुनेछ । गुणस्तरिय शिक्षाको खाँचो छ । एउटा प्राविधक शिक्षालयको स्थापना गर्नुपर्ने देखिन्छ । स्वास्थको अवस्था पनि नाजुक छ । जनसंख्या बढी छ । तर, अस्पताल छैन । सामान्य स्वास्थ चौकी बाहेक कुनै पनि अस्पताल छैन त्यसैले स्वास्थ क्षेत्रमा प्राथमिकता दिनेछु । कृषिमा आधुनिकिकरण गर्नुपर्ने छ । आधुनिक कृषि प्रणालीको बारेमा ज्ञान दिनुपर्ने देखिन्छ । यो ठाउँ पर्यटकिय दृष्टिकोणबाट पनि महत्वपुर्ण ठाउँ हो । शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि, पर्यटन क्षेत्रलाई नै मैले प्राथमिकता दिनेछु ।
गठबन्धनका दलहरुले तपाईलाई साथ दिनेकुरामा कत्तिको विश्वस्त हुनुहुन्छ?
अहिलेको वातावरण अुनसार गठबन्धनका सबै साथिहरु इमान्दारिका साथ हाम्रो अभियानमा लागि राख्नु भएको छ । गठबन्धनका साथिहरुमाथि कुनै शंका छैन ।
तपाईले जित्ने आधार के के हुन्?
बझाङको बुङ्गल आफैमा पनि नेपाली काँग्रेसको बलियो गढ हो । विगतको स्थानीय चुनावमा पनि यहाँ काँग्रेसले नेतृत्व गरेको थियो । पार्टीको पनि पुर्ण समर्थन छ । साथै गठबन्धनका साथिहरु पनि निकै मिहेनत गरेर लागि राख्नु भएको छ । अर्काे कुरा भनेको हाम्रो वडादेखि नगरसम्मको उम्मेदवारको जुन प्यानल छ त्यो एकदमै परिपक्व र हरेक दृष्टिकोणले योग्य भएको हुनाले हामीलाई जित्न सहज हुने छ ।
गठबन्धन बाहिर रहेको पार्टी नेकपा एमाले हो? उहाँहरुको अवस्था के हो बुङगलमा? तपाई कति मतले अगाडि हुने आकलन छ?
चुनाव हो । ठ्याकक्कै यति मतले अगाडि हुने भन्ने त केही छैन । तर, हामी धेरै मतले अगाडि हुन्छौ ।
तपाई निर्वाचित भएपछि तत्काल गर्नुेपर्ने काम केके अनुभव गर्नु भएको छ?
नगरपालिकामा सिस्टममा छैन । कर्मचारीलाई कसरी सिस्टममा लगेर सेवा प्रवाह गर्ने सुधार गर्नुे देखिन्छ । त्यसपछि विगतका जनप्रतिनिधिहरुले थुप्रै राम्रा कामहरु गर्नु भएको छ । कति कामहरु सम्पन्न भएकाछन् कति बाकी छन् । अधुरा काामहरुलाई निरन्तरता दिनुपर्ने देखिन्छ ।