–ऋषिकेश पोख्रेल १. पहिलो संविधानसभा – जातीय संघीयताको चर्को दबाब र माओवादीको साथको कारण असफल भयो । २. संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको संविधान – लामो समयको प्रयत्न र (७ वर्षको निरन्तर) प्रयासबाट निर्माण भयो । ३. संविधान संशोधन – समयको परिवर्तन र जनताको आवश्यकता अनुरुप हुन सक्छ । ४. संविधान संशोधन गर्ने कि नगर्ने – भन्ने नेपालीहरुको आत्म निर्णयको अधिकार हो । ५. कसैद्वारा प्रायोजित र निर्देशित भएर – संविधान संशोधन हुन सक्दैन । ६. आजको संविधान संशोधन विदेशीको आदेश हो – हामी नेपाली हौ, हामी सार्वभौम छौँ त्यसैले यो संशोधन मान्दैनौ । ७. संविधान संशोधनका पक्षधरहरु – विदेशीका दास, कारिन्दा र दलालहरु हुन् । ८. प्रचण्डले संविधानको सर्वस्वीकार्यताको राग अलाप्छन् – तर एमालेलाई बाहिर राखेर खोजेको सर्वस्वीकार्यता कस्तो हो ? ९. अहिले आएका संविधान संशोधनका विषयहरु – कसको माग हो ? कहिले उठाइएका थिए ? र, मागपत्र कहाँ छन् ? १०. मधेसी दलहरु नै संशोधनप्रति असन्तुष्ट देखिन्छन् – तर, विदेशी राजदूत संविधान संशोधनको प्रस्तावलाई स्वागत गर्दैछन, यो कसका लागि संशोधन हो ? ११. संविधानको धारा २७४ (१) ले सार्वभौमिकता, भौगोलिक अखण्डता, स्वाधीनता र जनतामा निहित सार्वभौमसत्ताको प्रतिकुल हुनेगरी संविधान संशोधन गर्न सकिदैन भन्छ – संशोधन प्रस्तावले यसको मर्ममाथि प्रहार ग¥यो कि गरेन ? १२. मंसिर १४ गते संविधान संशोधनको विषयमा सम्मानीत सर्वोच्च अदालतले प्रदेशको सीमाङ्कन सम्बन्धी किन अन्तरिम आदेश गर्न नपर्ने भनी सरकारलाई आदेश गर्छ – त्यसै दिन प्रदेशको सीमाना हेरफेर गर्ने गरी सरकार संशोधन प्रस्ताव लान्छ, के यो सम्मानीत अदालत प्रतिको अवहेलना होइन र ? सरकारले नै संविधान र कानूनको धज्जी उडाइरहेको छ । १३. हाम्रो राष्ट्रियता भनेको – विविधताबीचको एकता हो १४. विविधता भनेको – बहुभाषा, बहुधर्म, बहुसंस्कृति, बहुजाति र बहुभूगोल (हिमाल, पहाड र तराई) हो । १५. हाम्रो विविधतालाई समाप्त पार्न खोज्नु – राष्ट्रघात हो, सामाजिक सद्भाव खलबल्याएर राष्ट्रलाई विखण्डन गर्ने नियत हो । यो सबै नेपालीले बुझेको छ । १६. यो संविधान संशोधनको प्रस्तावले आज ५ नं. प्रदेशबाट तराई अलग्याउन खोज्नु भनेको – राष्ट्रियता माथिको प्रहार र सामाजिक सद्भाव खलबल्याउने र राष्ट्रियतालाई कमजोर पार्ने षडयन्त्र हो । १७. दुरगामी हिसाबले अहिले ५ नं. प्रदेशबाट – र, पछि सम्पूर्ण तराईलाई पहाडबाट अलग्याएर मुलुकलाई सिक्किम बनाउने पूर्व तयारी हो । त्यसैले, हामी यो संविधान संशोधनको विरोध गर्छौ, आम नेपालीलाई यसको बिरोधमा उत्रिन आह्वान गर्छौँ र सरकारलाई संविधान संशोधनको प्रस्ताव फिर्ता लिन आग्रह गर्छौँ । १६. कंग्रेस र माओवादीसँग हामी च्यालेन्ज गर्न चाहान्छौँ – तागत भए जनताको माग अनुसारको संशोधन प्रस्ताव अगाडि ल्याऊ । क) पाँच प्रतिशतको थ्रेसहोल्डको व्यवस्था हुने संशोधन ल्याऊ ख) प्रत्यक्ष कार्यकारी प्रधानमन्त्री हुने व्यवस्थाको संशोधन प्रस्ताव ल्याऊ ग) जनताद्वारा प्रत्यक्ष निर्वा्चित प्रतिनिधिहरुमात्र रहने प्रतिनिधीसभा रहने व्यवस्थाको संशोधन ल्याऊ घ) समावेशी र राजनीतिक प्रतिनिधिहरुको राष्ट्रिय सभा हुने व्यवस्थाको संशोधन ल्याऊ ङ) ५ वटा विकास क्षेत्रलाई नै ५ वटा संघीय प्रदेश निर्माण गर्ने व्यवस्थाको संशोधन ल्याऊ । च) हाम्रा छोरी, बहिनीहरुले वैवाहिक कारणबाट छिमेकी देशमा जुन विधिबाट नागरिकता प्राप्त गर्छन् – त्यही विधी अपनाउने गरी हाम्रो पनि संशोधनको प्रस्ताव ल्याऊ । जनताको माग यही छ, आज आम नेपाली जनता यही भन्छन् ! सबैमा चेतना भया । (लेखक मोरङका एमाले सांसद हुन् ।)