ढिकुरपोखरीको धानखेत देखी देशको सर्वोच्च पदसम्म ६३ वर्षीय प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको जीवनी
२०११ साल मंसिर २६ गतेको कास्कीको ढिकुरपोखरीको धानखेतमा आमा भवानी दाहालको कोखबाट आजकै दिनमा जन्म भएको थियो ।
प्रचण्ड १७ वर्षको उमेरमै कम्युनिस्ट भइसकेका थिए । उनले २०२८ सालमा पुष्पलाल समूहबाट पार्टी सदस्यता लिएपछि उनको राजनैतिक यात्रा सुरु भएको थियो । २०३५ सालमा पुग्दा उनी स–परिवार छाडेर पूर्णकालीन भइ कम्युनिस्ट आन्दोलनमा लागेका थिए । उनी २०३६ सालमा चितवन जिल्ला समितिको सदस्य पदमा निर्वाचित भए ।
२०३८ सालमा पुग्दा क्षेत्रीय व्यूरो सदस्य एवं अखिल नेपाल युवक संघको महासचिव भइसकेका थिए । पञ्चायती व्यवस्थाले चरम रुप लिँदै गयो । कम्युनिस्ट पार्टी प्रतिवन्धित अवस्थामा थियो । त्यसपछि उनी भूमिगत भए । महासचिव भएको दुईवर्षपछि २०४० सालमा उनी अखिल नेपाल युवक संघको केन्द्रीय समितिको अध्यक्ष बने । ४१ सालमा पाँचौ महाधिवेशनबाट ने.क.पा. (मशाल) को केन्द्रीय समिति सदस्यमा निर्वाचित भएका उनी २०४२ सालमा पुग्दा ‘मशाल’को केन्द्रीय समितिको पोलिटव्युरो सदस्य भए । त्यसपछि मोहन बैद्य ‘किरण’ले क्रान्ति हाँक्न सक्ने आँटिला युवा उनलाई देखेपछि २०४६ सालमा महामन्त्री पद छाडेर प्रचण्डलाई ने.क.पा. (मशाल)को महामन्त्री पद सुम्पिदिए ।
विभिन्न टुक्रा टुक्रामा विभाजित कम्युनिस्ट पार्टीहरुबाट नेपालमा क्रान्ति नहुने निष्कर्षमा उनी पुगे र उनले २०४८ सालमा विभिन्न पार्टीहरुलाई एकता गरि ने.क.पा.(एकता केन्द्र) पार्टी गठन गरे । त्यसको उनी महामन्त्री बने । नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलन केवल सत्ताले उपलब्ध गराएको वैधानिक सुविधाभित्र रहेर क्रान्तिको सपना देख्नेहरुको जमात बढ्न थाल्यो । दशकौं वितिसक्दा पनि कम्युनिस्ट आन्दोलनले गति लिन सकेन । त्यसपछि उनले अर्धसामन्ती र अर्धऔपनिवेशिक अवस्थामा रहेको देशमा सशस्त्र क्रान्ति नै गर्ने निधो गरि २०५१ सालमा ने.क.पा.(माओवादी) पार्टी गठन गरे ।
त्यसको उनी महामन्त्री भनेर दिर्घकालीन जनयुद्धको रणनीति तयार गर्न थाले । त्यसपछि २०५२ फागुन १ गते नेपाली इतिहासमा कहिल्यै नभएको युगान्तकारी महाअभियानको सुरुवात भयो । गाउँबाट सहर घेर्ने दिर्घकालीन जनयुद्धमा पुरै देश होमियो । उनीसहितका नेतृत्व टिमलाई टाउकोको मूल्य तोक्नेदेखि आतंकवादीको सूचिमा राख्नेसम्म तत्कालीन सत्तापक्षले गर्यो । त्यसका बावुजुद जनताको साथ र समर्थनमा प्रचण्ड अझै वेगवान गतिमा लम्किरहे । २०५७ सालमा पुग्दा प्रचण्ड दोश्रो राष्ट्रिय सम्मेलनबाट ने.क.पा.(माओवादी)को अध्यक्ष बने । २०५८ सालमा जनमुक्ति सेना नेपालको सर्वोच्च कमाण्डर बने ।
क्रान्तिको जहाजलाई भूमरीबाट बचाउनुपर्छ भन्नेमा उनी पुगे । त्यसपछि १२ बुँदे सहमति भयो । देशमा सहरी विद्रोह र जनयुद्ध एकसाथ चर्किन थाल्यो । त्यसको फलस्वरुप गद्धिबाट सदाका लागि सामन्तवादका नाइके राजसंस्थाको अन्त्य भयो । प्रचण्ड २५ वर्षे भूमिगत राजनीतिको यात्रा पार गरेर करोडौं श्रमजीवि मानिसको आशाको केन्द्र बन्दै पहिलो पटक २०६३ साल असार २ गते काठमाडौंमा सार्वजनिक भए ।
राजा ढलेपछि देशमा संविधानसभाको निर्वाचन भयो । जनताको अपार साथ र सहयोगमा प्रचण्डको पार्टी पहिलो भयो र प्रचण्ड प्रधानमन्त्री बने । प्रधानमन्त्री भनेको ९ महिनामा जनताको सार्वभौम अधिकारमाथि सेरेमोनियल राष्ट्रपतिबाट हस्तक्षेप भएको भन्दै उनी सहर्ष सत्ता त्यागेर सडकमा आए । जनअपेक्षा अनुकुल देश अघि बढेन । जसको कारण दोस्रो संविधानसभाको निवार्चन भयो । उनी सिरहाबाट विजय भए । उनकै अगुवाईमा केही प्रगतिशील विषेशता सहितको संविधान जारी भयो ।
२००६ सालमा स्थापना भएको कम्युनिस्ट पार्टी प्रजातन्त्रयता पाँच पटक सत्तामा गएका छन् । जसमध्ये दुई दुई पटक प्रधानमन्त्री हुने उनी एक्ला कम्युनिस्ट नेता हुन् । पहिलो पटक प्रधानमन्त्री हुँदा केही अनुभवजन्य कमजोरीका कारण जनपक्षीय कामहरु गर्न नसकेको स्विकार गर्ने प्रचण्डले यसपटक संविधान कार्यान्वयन सहित विभिन्न जनपक्षीय कामहरु कुशलतापूर्वक गर्ने अपेक्षा जनताले गरेका छन् । उनले आफ्नो क्षमता र पार्टीको अस्तित्व बचाउने यो नै अन्तिम अवसर भएको पनि बताएका छन् ।
Prachanda
