एक महिने स्क्रिप्ट बोकेर फिल्म बनाउनेहरुको भाग्यमा ‘फ्लप’ नै हुन्छ (भिडियोसहित)
राम्रो सिनेमा निर्देशकले बनाउनु पर्छ, हिट बनाउने जिम्मा निर्माताको हुन्छ
काठमाडौं । नेपाली चलचित्र लेखन र निर्देशनमा औंलामा गनिने एउटा नाम हो – –नवल नेपाल । श्रीमान, महशुस, भाग सानी भाग, लज्जा र मङ्गलम जस्ता फिल्ममा आफ्नो निर्देशकीय क्षमता देखाइसकेका उनले आफ्नो यो सपनालाई भेट्न मात्रै फिल्म क्षेत्रमा २७ वर्ष कुद्नु पर्यो । उनी निर्देशकमा नियुक्त भएका व्यक्ति होइनन्, लामो समयको संघर्ष र लगावपछि बढुवा भएका हुन् । यसकारण पनि उनले यो क्षेत्रलाई राम्ररी बुझेका छन् ।
पहिलो पटक ‘युग’ नाम गरेको भिडियो फिल्मबाट निर्देशनमा आएका उनको चलचित्रकर्मी बन्ने सपना बालापन देखि नै थियो ।
बच्चाबेलामा थुप्रै सिनेमा हेर्ने उनलाई सिनेमा क्षेत्रको रङ्गीन दुनियाँले सानै छँदा लोभ्यायो । फिल्म हेर्न गएका उनका बाल नयनले खुल्ला रुपमा सपना देख्न थाले । आफू पर्दाभित्र रहेर काम गरेको खुल्ला आँखाले देखेका सपनाले सुत्न दिने कुरै भएन । स्कुलमा हुने प्रत्यक साँस्कृतिक कार्यक्रममा उनी अगाडि बढ्न थाले । थिएटरमा नाटक लेख्न, खेल्न र निर्देशन गर्न थाले । कलाकार तथा फिल्म क्षेत्रका प्राविधिकको अन्तर्वार्ता पाएसम्म सुन्न थाले । यिनै क्रियाकलापले उनको यो यात्रामा भिटामिनको काम ग¥यो । परिणाम स्वरुप उनी आजसम्म थाक्न पाएनन् ।
उनले ठूलो पर्दाका जम्मा पाँच चलचित्र गरे जसमा भाग सानी भाग आर्थिक हिसाबले अलि कमजोर रह्यो भने श्रीमान, महशुस, लज्जा र मङ्गलम सफल चलचित्रमा नै गनिन्छन् । चलचित्र आर्थिक हिसाबले सफल हुन निर्देशकको कामले मात्र अर्थ नराख्ने उनको तर्क छ । उनी भन्छन, ‘राम्रो चलचित्र दिनु निर्देशको काम हो । चलचित्र आर्थिक रुपमा सफल बनाउन निर्माताको पनि मुख्य भुमिका हुन्छ । खर्च व्यवस्थापन,प्रचारप्रसार लगाएतका पाटामा निर्माता कमजोर भएमा जस्तोसुकै राम्रो चलचित्र पनि आर्थिक हिसाबमा सफल बन्न सक्दैन ।’
चलचित्र क्षेत्रमा आएको परिवर्तनलाई सकारात्मक र नकारात्मक दुवै दृष्टिबाट परिभाषित गर्छन उनी । ‘पछिल्लो समय प्रविधि बलियो छ । प्रविधिको सहयोगले छोटो समयावधिमा पनि धेरै विषयहरु अटाउन सकिन्छ । सिने क्षेत्र प्रवेश गर्ने नयाँ पुस्तामा उर्जा ,जाँगर कैतुहलता छ । नयाँ पुस्ताले प्रयोगवादी सिनेमा पनि बनाउन खोजेका छन् । यी निकै नै सकारात्मक कुरा हुन् भने अनुशासनको कमी देखिनु नकारात्मक पाटो हो । चलचित्र निमार्णमा अनुशासन चाहिन्छ सिस्टममा बसेर काम गरे मात्र प्रोडक्ट बलियो बन्ने उनको विश्वास छ ।
फिल्म बनाउँदा नवल कन्टेन्ट र क्यारेक्टरमा ध्यान दिन्छन् । उनी भन्छन्, ‘दर्शकको रुची थाहा नपाउनेले सिनेमा नबनाएकै ठीक हुन्छ ।’
नेपालमा अहिले हाँस्य चलचित्रको लहर छ । कस्तो विधाको चलचित्र निर्माण गर्नमा रूची छ भन्ने प्रश्नमा उनले भने, ‘ साहित्य वा सिनेमामा हुने भनेको नवरस नै हो । तर नेपाली सिनेमामा हाँस्य, करुण र वीर रसमा आधारित सिनेमा बढी बनेका छन् ।
दर्शकले जुन रसमा फिल्म चाहनु हुन्छ त्यही रसमा फिल्म बन्छन् –नवल भन्छन् ।
सफल चलचित्र निमार्ण गर्न चलचित्र निर्माण सबै पाटामा अब्बल हुनुपर्ने उनको बुझाइ छ । दुइ चारवटा पाटालाईमात्र ध्यान दिएर फिल्म निर्माण गर्दा राम्रो चलचित्र दिन नसकिनेबारे उनले बताए । नेपालको चलचित्र निर्माण प्रक्रियामा ४० प्रतिशतमा सम्झौता गर्नुपर्ने तीतो यथार्थबारे पनि उनले बताए ।
नेपालमा अधिकांश फिल्महरू नाटकको तुलनामा कमजोर र फितलो साबित हुन्छन् । यस्तो हुनुलाई उनी मिहेनतको कमी मान्छन । राम्रो स्क्रिप्ट लेख्न कम्तिमा पनि एक वर्ष लाग्ने तर यहाँ एक महिनामा स्क्रिप्ट तयार हुने गुनासो उनले पोखे । यसको साथै सम्पादनको पनि खराब स्थिति भएका कारण फलस्वरुप फिल्म नाटकको जति पनि गहिराइमा पुग्न नसक्ने हुँदा सिनेमा र नाटकको प्रस्तुति फरक फरक हुने उनले बताए । उनको भनाइलाई उद्धृत गरेर भन्नुपर्दा फिल्म र नाटकको तुलना नै हुँदैन ।
आफ्ना प्रायः चलचित्र आफै लेख्ने उनी युवा पुस्ताको विचारलाई समेटन सक्ने लेखकको कमी भएको कुरामा सहमत छन् । यस अघि उनले भने, ‘नेपालमा थुप्रै विद्वान लेखकहरू हुनुहुन्छ । फिल्म इन्डस्ट्रीले मागेको खण्डमा उहाँहरू यो क्षेत्रमा आउनुहुन्छ भन्ने विश्वास छ ।’
विगतको तुलनामा आर्थिक या समिक्षाको कोणबाट हेर्दा निकै राम्रा चलचित्र आइरेको हुदाँ चलचित्र उद्योगको भविष्यमा आशावादी देखिन्छन उनी ।