ऋषि पंचमी, चन्द्र क्यालेन्डरको भाद्रपक्ष महिनामा गणेश चतुर्थी दिनको पछिको दिन, पाँचौ दिन हो । यो सप्त ऋषिको परम्परागत पूजा हो । ऋषि पंचमीमा, पवित्र नदी, पोखरी वा अन्य पानीजन्य वस्तुहरूमा धार्मिक स्नान गरिन्छ । महिलाले भगवानलाई प्रसाद’ प्रदान गर्दछन् । भगवानलाई प्रसादको रुपमा विभिन्न जातका फूल, फल, भेटी, अर्ग अर्पण गर्दछन् ।

 

यो शुभ अवसर हरतालिका तीजको दुई दिन पछि मनाइन्छ । ऋषि पंचमीमा उपवास राखेमा महिलालाई रजस्वला दोशाबाट शुद्ध पार्छ भन्ने विश्वास गरिन्छ । यस दिन, भक्तहरू, विशेष गरी महिलाहरू (केही क्षेत्रहरूमा पुरुषहरू) पनि उपवास राख्छन् र सप्त ऋषिहरूलाई श्रद्धाञ्जलि दिन पूजा गर्छन् । यो दिन अनिवार्य रूपमा सप्त ष्कषिहरू (सात मुनिहरूः कश्यप, अत्रि, भारद्वाज, विश्वामित्र, गौतम महर्षि, जमदग्नि र वशिष्ठ) लाई समर्पित हुन्छ  । 

भगवान् ब्रह्माले यी ऋषिहरू मानव जातिको शिक्षाको लागि सिर्जना गर्नुभयो । ती सात ऋषि बाहेक, भगवान गणेश, नवग्रहहरूःनौ ग्रहहरू ( सूर्य, चन्द्र, बुद्ध, शुक्र, शनि, मंगल, बृहस्पति, राहु र केतु) र अरुंधती (देवहरूको आमा) को पूजा गरिन्छ ।